Ethiek

Plaatselijke kerken

Signalen



Aanmelden GRATIS nieuwsbrief

Naam:
E-mail:



printen

mailen

Donderslag in Enumastil 10

D.J. Bolt

24-03-12

 

Kanttekening 3 - Kind en Koninkrijk

 

Een poosje geleden ontving ik, zoals gezegd, een mailtje van iemand uit Enumatil die zich hevig bleek te hebben opgewonden over mijn opmerking over de relatie tussen kindertal en Gods koninkrijk. Waar ik dat dan wel vandaan haalde?! En dat onze vaderen dat vonden is toch nog geen bewijs wel?

In dat laatste heeft zij natuurlijk helemaal gelijk. Voor dat eerste zou ik haar gemakshalve naar haar predikant kunnen verwijzen. Maar ik weet niet echt of de predikanten in de GKv deze relatie nog durven leggen, tussen kindertal en zegen van de HERE. Daarom doe ik een poging om iets van wat ik uit het Woord van God heb geleerd, daarover te zeggen.

 

Als er één ding is dat de Schrift als een gave van God waardeert, dan is dat nageslacht, kinderen. Beter nog zijn kinderen. We 'nemen' ze niet, we krijgen ze van Hem. Als Hij ze geeft dan is dat een zegen. Een zegen die we niet minimalistisch moeten beperken want dat maakt Hem boos[1]. Als de Here kinderen wil geven, misschien wel veel kinderen, mogen wij ze aanvaarden met blijdschap. Zie maar:

 

Welzalig ieder die de HERE vreest, die in zijn wegen wandelt,

want gij zult eten de opbrengst van uw handen; welzalig gij, het zal u welgaan.

Uw vrouw zal zijn als een vruchtbare wijnstok binnen in uw huis; uw zonen als olijfscheuten rondom uw dis.

Zie, zo zal de man gezegend worden, die de HERE vreest.

De HERE zegene u uit Sion, opdat gij het goede van Jeruzalem moogt zien al uw levensdagen,

en opdat gij uw kindskinderen moogt zien.

Vrede zij over Israel.[2]

Leer deze psalm de kinderen op school. Zing hem thuis en in de kerk. Want hoe prachtig worden hier aan elkaar verbonden: het vrezen van de HERE, het wandelen in zijn wegen, onze welvaart, kinderen en generaties. En ook de kerk! Terwijl Gods vrede over zijn volk straalt.

Geweldig! Kan het mooier?

In Abraham werden vele volken gezegend. Zijn nageslacht zou worden als de sterren aan de hemel. En eens zullen daar die volken staan die dansend de cimbalen slaan, een schare die niemand tellen kan.

Zouden wij dan krampachtig met Gods gaven omgaan zodat we niet eens meer onze eigen bevolking in stand kunnen houden[3]?

Kom, vermenigvuldig u, en beperk u niet tot plussen en minnen.

Laat het kind niet het kind van de (be)rekening zijn.

 

Kinderen behoren bij Gods koninkrijk. De Here Jezus zei: Laat de kinderen tot Mij komen en verhindert ze niet want van zulke kinderen is het Koninkrijk. Daar heb je die sterke verbinding! Kinderen zijn niet slechts reproducties van onszelf waar we plezier aan beleven, dat ook, maar inwoners van zijn rijk. Op hun zingen wil de Here zijn troon vestigen[4]. Daar wil Hij op bouwen. Als je ze dankbaar aanvaardt uit de hand van de Here bouw je daarmee aan zijn rijk.

En dat is prachtig. Dat wil je ook graag, als het goed is. Dan worden deze kostbare gaven van God niet pas geaccepteerd als onze materiële begeerten (tweede) auto, vakanties en verslaving aan entertainment bevredigd zijn. Je bent blij als je kunt zeggen: Zie hier ik en de kinderen die God mij gegeven heeft. Je spant je in om deze kinderen in de allereerste plaats op te voeden in de vreze des Heren, zodat zij de lofzang gaande kunnen houden. Zo bouwen wij en onze kinderen mee aan Christus' kerk van land tot land.

Dan is het ook vanzelfsprekend dat ouders onderwijs zoeken voor die schatten van kinderen, onderwijs dat in overeenstemming is met wat je gelooft en belijdt, thuis en in de kerk. Daar zet je je voor in, dat laat je niet over aan verre professionals. Het behoort ook tot jouw primaire taak en verantwoordelijkheid.

 

Hebben wij niet veel te gemakkelijk de 'wereld' gevolgd en ons neergelegd bij een één à twee-kind-gezin? Om misverstanden te voorkomen, er zijn zeker situaties waar een klein gezin helemaal verantwoord is, b.v. om medische redenen. Maar we hoeven elkaar niet voor de gek te houden: daar is in het algemeen geen sprake van. Ook onze gereformeerde gezinnen laten de trend van de wereld zien. Daar ligt ten diepste ons probleem, naar mijn overtuiging. Kinderen worden veelal niet meer gezien als Gods geschenken, niet als zijn rijke zegen, zoals boven uit de Schrift aangegeven. En dus grijpen we heel gemakkelijk naar middelen om er 'de rem op te zetten'.

Met alle gevolgen van dien. 'Enumatil' en zijn vergrijzing, ook in de kerk[5], is een symptoom van een veel ernstiger dieper liggend probleem[6].  Als we dat weer met elkaar zien en ons bekeren, dan zal 'ons probleem' als sneeuw voor de zon verdwijnen. Dan zal het zijn als in Jeruzalem

 

Er zullen weer oude mannen en vrouwen op de pleinen van Jeruzalem zitten, ieder met een stok in de hand vanwege zijn hoge leeftijd.

Ook zullen de pleinen der stad vol zijn van jongens en meisjes, die daar spelen.[7]

 

 

 

 

Precies, vol zijn!



Massaal van de leg

 

"Indien openbaring ontbreekt, verwildert het volk, maar heil hem die de wet bewaart"[8]. Dat geldt ook, en misschien wel vooral, op het punt van huwelijk en vruchtbaarheid, van gezinsvorming en bevolkingsgroei. Het is opmerkelijk dat, terwijl er in gereformeerde kring hier nauwelijks oog voor lijkt te zijn, in de wereld om ons heen een groeiend inzicht valt waar te nemen in problemen op dit punt. Althans oog voor de gevolgen van de revolutie op het gebied van ouderschap en bevolkingspolitiek. We geven een tweetal voorbeelden.

 

 

Het moderne glossy vrouwenblad Marie Claire januari 2012 schrijft onder de titel  "Hij wil, zij niet, de kinderkwestie 2012":

 




"Het is een feit: het moederschap is niet meer zo vanzelfsprekend als vroeger. Konden de meeste vrouwen zich pakweg dertig jaar geleden geen mooier leven voorstellen dan als echtgenote én moeder, tegenwoordig zijn we druk met onze eigen leven en carrière. We studeren eerst flink lang om daarna  op zoek te gaan naar de perfecte baan. Geen haar op ons hoofd die er aan denkt om die zorgvuldige opgebouwde carrière te onderbreken voor een zwangerschap. En wat te denken van het 'leuke' leventje dat we voor onszelf hebben gemaakt? We vermaken ons prima met feestjes, uitgaan en verre reizen. Een baby is in dat scenario alleen maar een beperking, niet waar? Waarom zouden we er aan beginnen. Tel daar alle lichamelijke ongemakken bij op die een zwangerschap en bevalling met zich meebrengen en de keuze is voor veel van ons al snel gemaakt.

"We zijn massaal van de leg", zegt relatietherapeute Blanca van den Brand ().

We willen carrière maken, ons eigen geld verdienen, er goed uitzien, onze passies uit leven en een sociaal leven hebben en dan soms ook nog een gezin stichten. "Dodelijk vermoeiend".() Wat dat betreft was het vroeger makkelijker: je trouwde met je buurjongen, had daarna sex en je werd gewoon zwanger."

 

 

Zo ver is het gelukkig nog niet in onze kringen. Maar zijn we er toch niet ernstig door aangestoken?

  

Ondergang

 

Geen jeugd? Geen toekomst!

Ook 'de wereld' beseft dat, getuige onderstaand stukje uit de Volkskrant.[9] In de boekenbijlage besprak zijn redacteur Chris Rutenfrans een tweetal boeken van de Joodse auteur David P. Goldman,  How civilizations die (and why islam is dying too) en It's not the end of the world, It's just the end of you. Daarin gaat het over de ondergang van onze cultuur.


Rutenfrans schrijft over Goldman:


 

Goldman meent dat het sinds de Oudheid niet is voorgekomen dat volken die leven in vrede en voorspoed -zoals de Japanners en de Europeanen- bewust aansturen op hun eigen ondergang, eenvoudig door te weigeren kinderen te krijgen. Hij schrijft het lage geboortecijfer van Europa voor een groot deel toe aan de teloorgang van het christendom. Het is een feit dat ongelovigen minder kinderen krijgen dan gelovigen. Wie het geloof in het eeuwige leven is kwijtgeraakt, heeft alleen nog het naakte fysieke bestaan over, en probeert daar zoveel mogelijk plezier aan te beleven. Kinderen passen daar niet in. Zo zorgt het secularisme voor zijn eigen ondergang, merkt Goldman droogjes op.

Hij licht het verband tussen geloofsafval en een laag geboortecijfer toe met het feit dat Oost-Europa, waar de staat de bevolking decennia lang heeft geïndoctrineerd met het atheïsme, de laagste vruchtbaarheid van de westerse wereld kent, terwijl de Verenigde Staten en Israël, waar de meerderheid van de bevolking godsdienstig is, de hoogste geboortecijfers kennen.

Goldman ziet de economische crisis in het Westen als de logische uitkomst van het feit dat de babyboomers zelf geen babyboom teweeg hebben gebracht. De volgende generatie is niet komen opdagen. Er zijn te weinig jonge mensen die met het spaargeld van de vele oude mensen een gezonde economische groei kunnen waarborgen en daarmee de pensioenen en de zorg voor die ouderen in stand kunnen houden. We zullen armer worden, dat staat als een paal boven water. (...)"

"Teloorgang van het christendom"!
Laat het ons gezegd zijn.





Doemscenario?



Toekomst


We willen tenslotte nog iets weergeven uit een column uit 1997 van ds. J.J. Burger die hij schreef voor kerst[10]. Hij schrijft n.a.v. de vlucht van Jozef en de moeder Maria naar Egypte:

 




Moederschap is vaak knap lastig. Vandaar dan ook dat het vandaag niet hoog in ere is. Terwijl geen enkele moeder er ooit meer zo onder door hoeft als Maria. Maar toch wordt het moederschap steeds lager geschat. Statistieken wijzen uit dat het aantal vrouwen dat geen kinderen wil, steeds groter wordt. En het aantal vrouwen dat 'wacht' met kinderen krijgen, neemt hand over hand toe. De leeftijd van een vrouw waarop ze voor het eerst zwanger wil worden, stijgt naar de dertig, gaat er voor sommigen met gemak overheen. Terwijl tegelijk vaak blijkt dat het dan te laat is. Men wil nog een kind, maar het komt niet meer. Men is te oud. Kinderen krijgen is maar een hinderlijk iets, vinden velen. Kinderen staan haaks op de carrièreplanning van een mens. Want een mens moet toch eerst aan zichzelf en aan eigen toekomst denken. Maar voor we het weten komt de vergrijzingsgolf (die tijdbom onder West-Europa), krimpt straks de bevolking, loopt de economie ergens rond 2025 vast door gebrek aan menskracht. En zal blijken, dat wie zijn leven zoekt, het zal verliezen. Want zonder kinderen is er toch echt géén toekomst

Als het in de wereld regent, drupt het in de kerk. Vandaar de vraag: wordt het kind nog echt door Gods kinderen begeerd? 0, gelukkig, door velen van harte.

Maar toch, door hoe velen ook steeds minder enthousiast, zeker als je vóór in de twintig bent?! Ook de kerk loopt het risico te vergrijzen. In haar statistieken geen geboortenoverschot meer te hebben. En dat niet door overmacht, maar door eigen keuze. Maar dan heeft ook een kerk zonder kinderen geen toekomst.

Mag een vrouw dan niet studeren? Ja natuurlijk! leder mens heeft zijn en haar gaven die om ontplooiing vragen tot Gods eer. Emancipatie hoeft geen vies woord te zijn. Als tenminste bij die emancipatie niet uitsluitend in kaders van man-vrouwverhouding gedacht wordt, maar het kind ook aandacht krijgt. En het moeder- en vaderschap. Want als man en vrouw geen vader en moeder meer willen worden, versterft de wereld en dooft het licht van de toekomst.

Kerst is het feest van het Kind, het unieke kind, de Verlosser. Kerst is het feest van de Moeder, de unieke moeder, de gezegende onder de vrouwen. Een moeder die haar carrière gaf aan het heil. En dan was dat concrete moederschap uniek. Maar tegelijk laat Maria's bereidheid om moeder te worden ook zien, dat héél de menselijke historie alleen maar open kan blijven naar de toekomst als vrouwen moeder willen worden en desnoods eigen carrière op willen geven aan het kind, aan morgen.

Kerst is het feest van Het Kind.
Kerst is ook een beetje moederdag.

En het is te bidden en te hopen dat er in een nieuw jaar van onze Here Jezus Christus (zelf ooit geboren uit een vrouw) veel kinderen in Gods verbond geboren mogen worden uit moeders en vaders die gezegend willen zijn in het zich weggeven aan de toekomst, niet van zichzelf, maar van een nieuwe generatie.


Zijn ook wij, net als 'de wereld' deze waarschuwing en opwekking vergeten?

 

En nu?

 

De basisschool van Enumatil is niet meer. En komt hoogstwaarschijnlijk ook nooit meer terug[11]. Ondanks volledige subsidiëring door de overheid, hebben we zelf de stekker eruit getrokken. Wie zou niet huilen?

We weten het, er is verdriet bij velen. Maar ook euforie bij anderen: op naar Zuidhorn. Een school die zoveel meer 'kwaliteit' te bieden heeft!

Maar we vermoeden dat die stemming niet zal blijven. Als de grote nadelen van het vervoer van tientallen jonge kinderen in weer en wind langs kilometers verkeersonveilige wegen (zonder fietspad!) dagelijks moet plaatsvinden. Als de kosten die de schoolvereniging wil uitsparen overgeheveld worden op het gezinsbudget en daar gaan drukken. Als de burgerlijke gemeente zijn gebouw zal willen benutten en mogelijk het ontbreken van alle basisonderwijs gaat oplossen met openbaar onderwijs. Of toestemming geeft om er een disco van te maken… We noemen maar wat mogelijkheden.

En ook als de kerkgemeenschap onafwendbaar de 'ontgroening' zal gaan merken met alle gevolgen voor de instandhouding en pastoraat.

 

De vrijgemaakte dorpsdominee zei kortgeleden in zijn preek dat men zich geen doemscenario moest laten aanpraten[12]. Hij doelde daarbij op een perspectief dat ik heb geschetst in een van mijn vorige artikelen over wat er mogelijk gaat gebeuren als de school verdwijnt[13]. We kunnen er over twisten of dat hele beeld bewaarheid zal worden of niet. We zullen wel zien.

Maar je moet wel van heel goede huize komen als je het verdwijnen van gereformeerd onderwijs in deze plaats ook maar als íets positiefs kunt zien. Er is een gevoelige slag toegebracht aan de dorpssamenleving en ook aan de kerkelijke gemeenschap. De gevolgen zullen zich lang laten voelen.

 

We hebben ernstig willen waarschuwen tegen de afbraak van de gereformeerde infrastructuur die door 'onderwijsprofessionals' in gang is gezet en tot zulke schrijnende  gevolgen leidt. Nee, een doemscenario is niet nodig. Ook zonder plaatselijke school kan men voorlopig verder. Zal men ook wel verder moeten.

Hopelijk leidt deze kaalslag tot een diepgaande bezinning. Misschien is er zo dan toch uit deze zaak nog winst te behalen met elkaar.

 

 

 

 

De stekker eruit.



[1] Vergelijk Gen. 38. Daarin ligt weliswaar het accent op het geen nakroost willen geven aan een overleden broer, het zgn. zwagerhuwelijk, maar niet vergeten mag worden dat het ook daarin ging om nageslacht en niet om een kudde geiten. De Here wilde zijn kerk gebouwd zien in de geslachten, ook als het hoofd van een familie daartoe door overlijden niet meer in staat was. 

[2] Psalm 128

[3] Een van de grote problemen waar haast dagelijks berichten over verschijnen in de media is de zorg. Er komen steeds minder (jonge) mensen om ouderen en bejaarden te verzorgen. Voorlopig wordt het nog wat gemaskeerd omdat de gezinnen van allochtonen over het algemeen kinderrijker(!) zijn dan die van autochtone Nederlanders. Maar ieder ziet het probleem aankomen.

[4] Psalm 8, Mat.21:16.

[5] In het Kerkblad van GKv Groningen-Oost 24/12/11 stond een noodkreet over de "zorgwekkende" financiële situatie van de gemeente. Er is een structureel tekort van tienduizenden euro's. Dat is trouwens niet specifiek voor die gemeente. Het kerkblad meldt: "Hierin staan we als kerk van Groningen-Oost niet alleen. Een classicale commissie heeft onlangs de noodklok geluid omdat in vrijwel alle kerken de stijging van de kosten de stijging van de inkomsten ver overtreft, terwijl we ook overal met teruglopende ledenaantallen te maken hebben."

[6] Mij ontbreekt op dit moment de tijd maar het zou interessant zijn om de artikelen van P. Jongeling op punt van gezinsvorming en bevolkingsgroei weer eens aan de vergetelheid te ontrukken. Naar ik me meen te herinneren heeft hij destijds indringend gewaarschuwd voor de problemen die het geeft als een bevolking zijn groei vanuit hedonistische motieven sterk beperkt. Deze man die nu in de vrijgemaakte wereld wordt neergezet als een circusdompteur (ND 4 febr. 2012) had een wijde profetische blik die in deze tijd maar al te veel wordt gemist.

[7] Zach. 8:4,5.

[8] Spreuken 29:18. 

[9] 7 januari 2012.

[10] NaderBekeken December 1997.

[11] De stichtingsnorm voor een nieuwe school is 200 leerlingen.

[12] "Maak jezelf ook als gemeente niet afhankelijk van – ja ik noem het - een school

Dat wordt een uitdaging dit jaar, ook een verlies. Maar praat mekaar niet verliesgevoelens en verwijten en doemscenario’s aan, zoals een intussen bekende website probeert."

[13] Donderslag in Enumatil 3 perspectief 1.