De noodzaak om het goede te lezen
J. Numan
06-04-19
Toen Luther de Bijbel vertaalde in een taal die de gewone man ook kon lezen, brak hij daarmee de macht van Rome. De roomse kerk wilde niet dat de gewone man de Bijbel las, want ze wilde dat men afhankelijk bleef van haar interpretatie van Gods Woord en dat de mensen afhankelijk bleven van de priesters voor hun redding. Maar God maakte dat Luther de Bijbel in alledaags Duits vertaalde en Gutenberg de drukpers ontwikkelde. Daardoor kon ieder zelf lezen wat Gods Woord echt zei. En de mensen waren erop gebrand om dat te lezen. Het duurde niet lang of een exemplaar van de Bijbel stond in vrijwel elk gezin.
Het belang van het lezen van Gods Woord was de hoofdreden dat na de grote Reformatie christelijke scholen werden opgericht. De belangrijkste vakken waren niet wiskunde of natuurkunde, niet aardrijkskunde of sport, niet handvaardigheid en tekenen of koken, maar het lezen en kennen van de Bijbel.
Vandaag zijn Bijbels eenvoudig te verkrijgen. Zo ook commentaren en andere goede boeken over de Bijbel en Gods werk in de kerkgeschiedenis. Maar hoeveel mensen snakken er nog naar om ze te lezen? In een tijd waarin zo veel vermaak beschikbaar is en zo veel digitale media ons weglokken van het lezen van goede boeken, is het wel nodig ons af te vragen waaraan we vooral onze tijd geven. Om het nodige geestelijke voedsel te ontvangen en wat we op zondag horen aan te vullen, is het noodzakelijk onze tijd te geven aan voedzame dagelijkse leeskost.
Ds. Holtvlüwer schreef nog niet zo lang geleden:
“Ikzelf en met mij veel predikanten en ouderlingen in verschillende kerken hebben
gemerkt dat we als gemeente steeds minder lezen, vooral zij die jonger zijn dan 45 jaar.
Ouderlingen vragen:
Maak je tijd voor persoonlijk gebed en Schriftlezing?
Doorsnee antwoord
Niet zo veel als zou moeten.
Dat is codetaal voor: nauwelijks.
Hoe zit het met het lezen van artikelen of boeken die je geloof opbouwen?
Een lege blik.
Bezoek aan huis laat vaak een behoorlijke collectie DVDs zien en een grote flat-screen TV, maar studieboeken en -bladen zie je amper.”
Als je vraagt naar het lezen van Bijbelse lectuur, antwoorden veel mensen met: Ik ben niet zo’n lezer. Zij horen de prediking, maar zien de waarde niet in van grondig lezen; voor hen is het no big deal. Maar ds. Holtvlüwer laat weten dat er tenminste drie redenen zijn om wel opbouwend materiaal te lezen:
“In de eerste plaats gaat het erom dat je door het lezen van Gods Woord God leert kennen en hoe we gered kunnen worden! Hoe kunnen we hopen te groeien in onze liefde voor Jezus Christus, als we Hem en zijn beloften in de Schrift niet tegen komen? Hoe kunnen we weten hoe we ons in het dagelijks leven moeten gedragen, als we niet van de geboden en het voorbeeld van de Heere leren? Door ervoor te kiezen om niet te lezen sluiten we de kraan van Gods leven-gevende Woord af (1 Pet. 1:23; 2 Tim. 3:15).”
Natuurlijk wordt gezegd dat na het eten een stukje uit de Bijbel wordt gelezen en dat is goed. Maar we moeten ook tijd besteden aan het nadenken erover, Schrift met Schrift vergelijken. Wat zegt het ons over de Heere, over de Messias, over onze verlossing en ons leven in het verbond met Hem?
Ds. Holtvlüwer zegt:
“Vergelijk eens een ogenblik hoeveel tijd je besteedt aan het onderzoeken van je Bijbel vergeleken met het scrollen door je telefoon? De Bijbel is geen snelle leeshap. Wijsheid wordt niet verkregen met vlugge momentjes. Terwijl het waardevol is om in één keer hele Bijbelboeken te lezen (wel in een wat sneller tempo) om het grotere geheel in beeld te krijgen, hebben we het ook nodig om pas op de plaats te maken en om zo te zeggen het vergrootglas te pakken voor elk kleiner tekstgedeelte. De Heilige Geest geeft ons 66 boeken in verschillende genres, van verhalend tot profetie, poëzie, spreuken, brieven en zelfs een Apocalyps. Het kost inspanning om daar wijs uit te worden.
De Heere weet dit en instrueert ons om tijd te maken en over Gods Woord na te denken:
“Dit boek met deze wet mag niet wijken uit uw mond, maar u moet het dag en nacht overdenken, zodat u nauwlettend zult handelen overeenkomstig alles wat daarin geschreven staat. Dan immers zult u uw wegen voorspoedig maken en dan zult u verstandig handelen” (Jozua 1:8).
Meditatie is niet iets van snel even tussendoor. Het betekent het Woord rustig in je opnemen en er zorgvuldig over nadenken. God wil dat we erbij stilstaan. Wat voor Jozua gold, geldt ook voor ons allemaal. Psalm 1:2 beschrijft de rechtvaardige als iemand die “zijn vreugde vindt in de wet van de HEERE en zijn wet dag en nacht overdenkt.” Dag en nacht – het moet ons bijblijven als we ons dagelijks werk doen en zelfs als we ’s nachts in bed liggen. Lees maar willekeurig welk vers dan ook uit Psalm 119 om hier zeker van te zijn.”
Voorbereiding om leiding te geven
Er bestaat een tweede goede reden om goede, op de Schrift gebaseerde, lectuur te lezen, zegt ds. Holtvlüwer. We zullen daardoor in staat zijn leiding te geven aan de volgende generatie:
"Hoe je het ook wendt of keert, onze twintigers en dertigers zijn de leidinggevenden van morgen. Ja, dat geldt vooral voor jullie, jonge mannen. Velen van jullie zullen als diaken en ouderling dienst doen, dus vraag jezelf af: zal ik er klaar voor zijn om Gods kudde te hoeden? Diakenen moeten “het geheimenis van het geloof vasthouden in een zuiver geweten” (1 Tim. 3:9). Weet ik wat het geheimenis van het geloof is?
Ouderlingen moeten afwijkingen in de leer weerstaan en de kudde tegen wolven beschermen: weet ik wat God ons leert? Kan ik de waarheden van de Bijbel verdedigen? Je kunt hiermee niet pas beginnen op het moment dat je verkiesbaar wordt gesteld. Het neemt jaren om je deze dingen eigen te maken, jaren waarin je jezelf onderdompelt in het Woord en de dwalingen en valse leringen van onze tijd leert kennen.
Je zult belast worden met de zorg voor zielen – heb je enig idee hoe je advies geeft aan een worstelende gelovige? Weet je wat je zegt tegen een jongere die van het geloof wegdrijft? Of tegen een zuster van een jaar of twintig die aan depressie en een angststoornis lijdt? Wat zegt de Bijbel tegen hen die verdriet hebben en pijn lijden? Wat tegen de kinderloze en de weduwe? Welk Schriftwoord zou je aan een homofiel gemeentelid meegeven en hoe zou je met hem of haar bidden? Wat is een Kerkorde en hoe werken een classis en een synode? Welk gezag hebben zij in vergelijking met de kerkenraad?"
Ouderschap
En dan is er nog de waarde van goed lezen om te weten hoe je goede ouders moet zijn:
“Velen van jullie (zusters ook) zullen kinderen krijgen en jonge mannen en vrouwen in hun wandel met de Heere onderwijzen, dus vraag jezelf af: ben ik daar klaar voor? Tieners komen met veel vragen – goede vragen, diepe vragen, lastige en moeilijke vragen! Simplistische antwoorden helpen hen niet en kunnen ertoe leiden dat ze de antwoorden in de wereld gaan zoeken. Onze kinderen hebben leiding nodig. We moeten hun hart aanspreken om ze te leren de Heere en zijn geboden lief te hebben, zoals Hij door Mozes sprak: “U moet ze uw kinderen inprenten en erover spreken, als u in uw huis zit en als u over de weg gaat, als u neerligt en als u opstaat” (Deut. 6:7).
Je kunt Gods geboden en beloften niet met ijver aan anderen leren, als je ze zelf niet grondig kent. Dat vraagt om nadenken, bedachtzame overweging, reflectie. Lezen en afwegen. Het lezen van boeken over de Bijbel, de leer en de toepassing ervan in ons leven, helpt hierbij, omdat de inzichten daaruit helpen ons begrip en onze gehoorzaamheid te verdiepen. Het bespreken ervan met gezinsleden, vrienden en binnen bijbelstudiegroepen gaat nog verder. Maar het begin ervan is lezen en ermee bezig zijn. God neemt onze opvoedtaak als ouders heel ernstig – kun je het verantwoorden om aan God uit te leggen dat je je kinderen niet erg goed hebt onderwezen en voorbereid, omdat je ‘nu eenmaal niet zo’n lezer bent’?
Kritisch denken
Het lezen van goede boeken en gezonde gereformeerde lectuur leert ons kritisch denken. We worden gebombardeerd met een constante lawine aan informatie en dat in veel vormen – grafisch, audio, gedrukt – noem maar op. Het toetsen van de geesten vereist een diepe kennis van Gods Woord en de confessies. We moeten aanvallen van Satan onderkennen, weerstaan en aan het licht brengen, die de wereld en valse profetie gebruiken om ons van de waarheid weg te lokken.
Zoals ds. Holtvlüwer zegt:
“Kritisch denken is iets wat we als christenen heel hard nodig hebben, want we worden opgeroepen om tussen goed en kwaad te onderscheiden, tussen wat juist is en wat verkeerd, wijs en dwaas. Als we niet lezen, krijgt deze bekwaamheid geen kans. Als we een voortdurend dieet van films, shows en video’s tot ons nemen, dan vermaken we ons prima, maar worden we maar matig getraind in het verstaan van de wereld waarin we leven en hoe God wil dat we erover denken en ons daarin gedragen. Hoe kunnen we onze kinderen goed leiden, als we ons niet bewust zijn van zowel Gods wil als van de wereldse ideeën en praktijken? Hoe kunnen we Gods volk hoeden en hen leren onderscheiden, als we zelf dit talent niet ontwikkelen?
Geldige reden?
Vandaar dat lezen noodzakelijk en op veel manieren zegenrijk is. Maar wat als “ik nu eenmaal niet zo’n lezer ben”? We moeten onszelf afvragen: is zo’n reden in Gods ogen aanvaardbaar? Worden we òf als lezer, òf als niet-lezer geboren? Kunnen wij er wat aan doen dat we niet zo graag lezen? Laten we eerlijk zijn: ja, dat kunnen we. Tenzij we één of andere handicap hebben, die ons verhindert woorden op een bladzij te begrijpen, kunnen de meesten van ons lezen, maar veel mensen kiezen ervoor dat niet te doen. Dit is een ding van onze wil, niet van onze skill (bekwaamheid). Het is als andere dingen die goed voor ons zijn, maar bewuste inspanning vereisen, zoals dagelijkse oefening, een goed gesprek voeren, het nadenken over en voorrang geven aan het dienen van andere mensen boven ons eigen belang.
Deze zaken maken we ons niet gemakkelijk eigen, maar is het voor de meeste mensen niet gewoon een uitvlucht om te zeggen: Ik ben niet zo’n doorzetter met oefenen, of ik ben niet zo’n prater, of ik ben niet zo goed in het helpen van anderen? Het zijn gewoon excuses, nietwaar? Het vraagt gebed en de hulp van de Heere en inspanning om te veranderen, maar veranderingen kunnen plaats vinden. Door Gods genade kunnen we beter worden in al deze dingen en op dezelfde manier kunnen we mensen worden die ervoor kiezen om te lezen, te studeren en na te denken over diepere levensvragen.”
Nu we daarom de noodzaak om te lezen hebben gezien, laten we er werk van maken. Er zijn heel veel goede boeken, redelijk wat goede bladen en ook wat goede websites. Laten we ze goed en met onderscheidingsvermogen gebruiken. Het beste van alles is om net als Luther en de mensen van de Reformatie de Bijbel te lezen, het Verbondswoord van onze genadige God en Zaligmaker.
De Bijbel vertelt ons over onze God en zijn grote daden voor zijn verbondsvolk. Bovendien maakt zij ons wijs, want zij is een toetssteen, waaraan al het andere leesmateriaal getoetst wordt.
Hosea klaagde eens: “Mijn volk is uitgeroeid, omdat het zonder kennis is” (Hosea 4:6). Laat het niet van ons gezegd worden.
NOOT
De aanhalingen zijn alle van ds. Peter H. Holtvlüwer (Spring Creek Canadian Reformed Church, Vineland ON): “I’m Not a Reader” in Clarion, V66 N12, juni 2017.
Overgenomen via defenceofthetruth, internetmagazine, 11-7-2017.
Vertaling: R. Sollie-Sleijster