Synodeverslag week 13 - Bededagen
D.J. Bolt
23-04-11
Naar art. 69 KO is een classis, op dit moment Midden-Holland, aangewezen om bededagen uit te schrijven in tijden van algemene rampen en grote moeiten en druk. Voor dit 'deputaatschap' kwam ds. A. Koster de besprekingen bijwonen.
Classis - Ds. A. Koster
Er is onderscheid tussen normale voorbedes die op elk moment kunnen plaatsvinden en de bijzondere van art. 69 voor alle kerken samen.
Zulk een bededag heeft voor het laatst in 2001 plaatsgevonden.
Vroeger werden deze dagen zwaarder aangezet, gehouden op een doordeweekse dag. De gemeente kwam de hele dag bijeen. Wat is de toegevoegde waarde? Er wordt niet veel over gezegd in het rapport.
BESPREKING RONDE 1
Zie voorstellen bijlage 1.
Br. Mollema
Het is het meest opmerkelijke rapport dat ik heb gezien. Organisatorisch klopt iets niet: een classis kan niet dienaar van de synode zijn. Ik vind dat ongelukkig.
Houdt besluit 2 eigenlijk niet in dat deputaten worden benoemd?
Is de inhoud van de taken voldoende om continuatie te rechtvaardigen? Vergelijk de laatste voorbede voor de ramp in Japan die via het GDD werd georganiseerd.
Ds. Harmannij
De bededagen zijn terug van weggeweest. Denk aan activiteiten van BBK en de bededag voor Japan. Andere voorbeelden zijn bijeenkomsten op 31 oktober voor kerkelijke eenheid. Zuidhorn organiseerde een periode van verootmoediging waarin de nood van de kerken aan de Here werd voorgelegd. Misschien moet er een andere invulling komen met vasten bijvoorbeeld. De collecte is ook een soort vasten. Daarom niet meer benoemen.
Br. De Vries
Het is niet interessant wie wordt aangewezen, maar of er nationaal mogelijkheden moeten blijven. Situaties als in het buitenland kennen we hier niet meer. Toch zijn er wel zaken die moeite geven: rond de vrijheid van godsdienst, zware besmettelijke ziekten als de MKZ. Dat zijn zaken die er toe doen, harten raken. Dan moeten we samen de Here zoeken. Jammer als het deputaatschap zou verdwijnen.
Ds. Feenstra
Kernpunt van het rapport: het gaat om een verzoek met een eigen afweging van de classis dat resulteert in een bindend voorschrift voor de kerken.
Voor Japan in acute nood deden alle kerken voorbede. Maar voorbede m.b.t. euthanasie en abortus bijvoorbeeld is niet acuut.
Houdt het ook kerkelijk. Misschien maken de kerken er te weinig gebruik van. Niet dit gemeenschappelijke laten wegvallen.
Br. Mars
Afgelopen 60 jaar is twee keer een bededag uitgeroepen, terwijl het elke classisvergadering aan de orde komt. Kennen de kerken de weg niet? Of zien ze de noodzaak ervan niet?
Als je het vergelijkt met 1574: er waren toen geen communicatiemogelijkheden, nu wel. Daarom ga ik een voorstel in dienen dat een nieuwe benoeming niet meer nodig is.
Ds. Leeftink
Ik ben het hartgrondig met Mars oneens. Je kunt wel de instantie veranderen maar de gemeenschappelijkheid is wenselijk. Dat zegt het deputatenrapport ook.
Bededagen zijn gewenst en fijn als de druk algemeen wordt gevoeld. Daarvoor moet er een instantie zijn. De Werkorde heeft ze laten vallen maar als we het belangrijk vinden moeten we nu daartoe besluiten.
Ds. Feijen
Op pagina 4 van het deputatenrapport betreurt de classis het dat bededagen niet in de werkorde zijn opgenomen. Maar in de schriftelijke beantwoording wordt gesteld dat het niet bekend was om art. 69 laten vervallen. Hoe zit dit?
Br. Bekker
Ik stel ook voor het deputaatschap te laten vallen.
Classis - Ds. Koster
Het gaat in art. 69 niet over rampen als in Japan maar over nationale rampen.
Dat we er zo weinig gebruik van hebben hoeven maken kan ook gezien worden als een zegen van de Here. Maar betekent niet dat we tot in de eeuwigheid van rampen gevrijwaard blijven. Het is het goed dingen als gezamenlijke kerken de Here voor te leggen.
We hebben nu snelle communicatiemiddelen. Maar dat is niet alleen het punt. Het gaat ook om dingen die langzaam tot grote moeite leiden, b.v de MKZ. Dan is het springende punt de moeite en zorg op hetzelfde moment gezamenlijk voor de Here brengen. De vraag is hoe waardevol we dat als met elkaar verbonden kerken nog vinden. Dus of we niet willen individualiseren maar gemeenschappelijk willen bidden.
De bededagen zijn veel er al veel langer dan 1574. Is het feit dat we sneller op de hoogte zijn een argument om deze dagen af te schaffen?
De opmerking op pagina 4 over onbekend zijn met afschaffing van de bededagen in de Werkorde is onwaar. Maar er is geen overleg over geweest, geen vooroverleg. We constateerden eenvoudig dat het artikel was verdwenen.
Of dit werk aan een classis of deputaatschap wordt opdragen is niet zo van belang. Maar het gaat wel om de kerken gezamenlijk.
Preses
Er is een tegenvoorstel aangekondigd. Denk om art. 69 KO! Er moet wel geargumenteerd worden waarom afschaffen of aanpassen verantwoord is.
Ds. Harmannij
Art. 69 kan nu niet zomaar vervallen. De hele KO gaat op de schop. Dan moeten we niet op dit moment nog andere teksten invoeren. Wel kunnen nu geen classis meer aanwijzen.
Toch moeten we de bededagen niet afschaffen. Maar ermee doorgaan in een vorm die nu mogelijk is. Dus niet wachten op een classis die een keer per drie maanden bijeenkomt. Als we willen kunnen we in no-time iets organiseren. Als er vandaag ramp gebeurt, is er altijd wel een deputaatschap dat het oppikt, zie Japan.
Br. Mollema
Als art. 69 blijft, dan in elk geval niet meer opdragen aan een classis maar een deputaatschap instellen. Want met een classis is er sprake van een 'conflict of interests'. Deze taak kan ook bij een ander deputaatschap ondergebracht worden. Ik dien daarvoor een amendement in.
Ds. Leeftink
Ik dien een amendement om een derde besluit toe te voegen namelijk bededagen ook in de Werkorde op te nemen. En die als kerken te verzorgen en niet door een willekeurig deputaatschap.
BESPREKING RONDE 2
Br. Van Dixhoorn
Art. 69 wijst het uitschrijven van een bededag toe aan een classis. Als we dat willen veranderen moeten we dus ook de KO aanpassen.
Ds. Feenstra
Ben het niet eens met het tegenvoorstel van Harmannij. Deze instantie moet worden behouden. Als die wegvalt wie is er dan nog alert op? Dan word je afhankelijk van een initiatief. Dat is te open, te weinig ingevuld. Zo'n verzoek kun je dan ook naast je neerleggen. Daarom is een instantie nodig.
Br. Mars
Punt van orde: er is een opmerking gemaakt dat dit tegen de KO is. Hoe ernstig is dat als het ding toch op de schop gaat?
Preses
Daar kunt u in deze bespreking op ingaan.
Br. Mars
Kan Leeftinks amendement wel: zomaar voorstellen voor de WO indienen bij elk dossier? Dat is merkwaardig.
Br. Ziedses des Plantes
Ik ervaar een gevoel van bevreemding. We moeten toch art. 69 gewoon naleven? Het kan toch pas afgeschaft worden als het eerst goed geagendeerd is? Het lijkt me dat we nu niet een goede vergaderprocedure volgen.
Ds. Ophoff
Aan andere artikelen van de KO houden we ons ook niet zo. De KO is geen keurslijf, niet rigide. Er zijn artikelen van verschillend niveau en gewicht. Als we nu besluiten het artikel anders in te vullen is dat geen zonde tegen de KO.
Ik ben superverbaasd over het amendement Leeftink. We hebben nu toch heel andere communicatiemiddelen? Er kan heel snel een algemene, gemeenschappelijke aanpak zijn via de media. Geestelijke verbondenheid is voldoende en ik steun daarom Harmannij's tegenvoorstel.
Ds. Oostland
Staan er niet verschillende rampen tegenover elkaar? Zie het rapport: nu gaat het om bijvoorbeeld euthanasie en abortus. Wie zou daarvoor een bededag hebben georganiseerd? Japan is van een andere orde. Ik steun daarom ds. Feenstra om de gemeenschappelijkheid te bewaren. En wat het amendement van Mollema betreft, we hebben sinds 1574 ervaring met bededagen en die ervaring moeten we niet weggooien.
Ds. Niemeijer
Vroeger schreef de overheid bededagen uit, dus niet sinds 1574.
Br Feenstra
Het voorstel van Harmannij kan zo niet. Er is nu niet evident aangetoond dat het artikel moet worden afgeschaft.
Ds. Moedt
Ik ben overtuigd door betoog van ds. Koster en niet gelukkig met het voorstel Harmannij. Er is nu niets meer te veranderen aan de WO. Wellicht wel de methode van uitschrijven aanpassen. Bijvoorbeeld door een 'twitter classis' om er snelheid in te brengen.
Ds. Pos
We moeten niet vooruitgrijpen op de inhoud van de WO maar ons aan de KO houden. Het
amendement van Mollema kan dus vervallen.
Over moderne communicatie: als heel het elektriciteitsnet plat gaat, wat dan?
Br. Mollema
Ik heb sympathie voor voorstel van Harmannij. Hier is een mogelijkheid de KO te vereenvoudigen door een artikel te verwijderen dat materieel geen inhoud heeft. Het gaat nergens over. Dat moet hier toch kunnen?
Classis - Ds. Koster
De opmerkingen van ds. Feenstra onderschrijf ik. Een verzoek van een kerkenraad kun je naast je neerleggen maar naar art. 69 wordt uitgeschreven.
Een argument om het aan een classis op te dragen is dat dat een gremium van kerken is die een afweging kan maken. Dus als een afspiegeling van alle kerken.
Als je dit artikel afschaft valt er wel degelijk een gat. Er blijft een weging nodig van de zwaarte van de moeiten. Bijvoorbeeld bij een ramp die zich in fasen voltrekt. Ook kan bij de constatering dat er iets ernstigs aan de hand is, bijvoorbeeld hebberigheid, waardoor de kerk in nood raakt, een bededag worden uitgeschreven. Ook bij een dreigende wetgeving. Dat moeten we samen aan de Here voorleggen.
Het is niet een slapend deputaatschap: elke classisvergadering komt het aan de orde. Nog geen 6 jaar geleden werd een verzoek gehonoreerd.
Ds. Harmannij
Een punt: stel voor een ramp à art. 69 en het elektriciteitsnet is weggevallen, dan is ook de classis Midden-Holland onthand. Maar dan wordt er vanuit de hemel wel een bededag uitgeschreven.
Art. 69 past niet meer bij deze tijd, moeten we niet meer willen.
Br. Mollema
Ik proef bij de tegenwoordige deputaat liefde voor een eeuwenoud gebruik en gevoeligheid voor het wijzigen van het KO artikel. Daarom buig ik mijn hoofd en trek het amendement in.
Ds. Leeftink
Het is beter nu deze zaak aan de orde stellen en de afweging te doen. En vervolgens het straks bij de WO in de bespreking mee te nemen.
De discussie wordt vertroebelt door het spreken over communicatiemiddelen. Als het net uitvalt dan is er nog meer chaos in de verschillende classes om iets organiseren. Ik trek mijn amendement in.
Preses
Het deputatenrapport spoort met de KO. We moeten wachten tot herziening van de WO en tot zolang de KO handhaven. Het geheel kan dan nog geheel aan de orde komen en de discussie is dan nog geheel open voor beide standpunten.
Ds. Harmannij
We kunnen nu wel officieel besluiten geen invulling aan het artikel te geven.
Ds. Ophoff
Het kader is beoordelen van de opdracht van Zwolle-Zuid. We doen niets onwettigs als we nu het deputaatschap afschaffen.
Preses
Er is daarvoor geen vraag aan de synode geweest.
Ds. Harmannij
Toch is het tegenvoorstel wel ontvankelijk hier. We hebben het besproken en behandeld. Er kon op gereageerd worden.
Preses
Ik wil het tegenvoorstel niet in heroverweging nemen.
Br. Mars
Ook in A'foort en Zwolle-Zuid zijn vragen en discussies geweest over het voortzetten van het deputaatschap. U vroeg onze mening.
Br. Knepper
Zou het tegenvoorstel willen handhaven.
STEMMING
Eerst over het deputatenvoorstel. Als dat aangenomen wordt is het tegenvoorstel verworpen.
Deputatenvoorstel: aanvaard met voor 25, tegen 10.
Preses
Het is hiermee dus niet beslist voor de nieuwe kerkorde.
Laat de secularisatie een voortdurende bron van gebed zij.
Hartelijke dank aan het deputaatschap en wijsheid gewenst.
Bijlage 1
Conceptbesluiten bededagen
Materiaal:
rapport classis Midden-Holland.
Besluit 1
de classis Midden-Holland decharge te verlenen;
Besluit 2
de classis Midden-Holland opnieuw aan te wijzen als deputaat voor het eventueel uitschrijven van bededagen naar art. 69 KO.