GS Goes Verslag 01 – Buitenlandweek 1
D.J. Bolt
13-01-20
Vooraf
Graag informeren we onze lezers weer over de publieke besprekingen op de generale synode Goes van de vrijgemaakt-gereformeerde kerken. Deze synode komt bijeen in het conferentieoord Mennorode te Elspeet. We proberen deze, voor zover ons dat mogelijk is, bij te wonen, m.n. als het gaat om in onze ogen belangrijke zaken.
We hebben daarom een zgn. accreditatie aangevraagd bij de synode, een toestemming om als officiële verslaggever de vergaderingen te mogen verslaan en daartoe ook de nodige faciliteiten te ontvangen. Het moderamen vond dat goed. Maar naast de gebruikelijke voorwaarden was er nu een bijzondere: we mogen de besprekingen niet meer verslaan zoals we dat de afgelopen vier synoden gedaan hebben. We waren namelijk gewend om van afgevaardigden samenvattend de essentie weer te geven wat zij te berde brachten: de zgn. Basoski-methode, zoals br. A.A. Basoski destijds voor het Gereformeerd Gezinsblad verzorgde. Maar volgens het moderamen vinden (sommige?) synodeleden het niet fijn dat gepubliceerd wordt wat ze gezegd hebben.
We hebben aangegeven dat we hier grote moeite mee hebben, het zien als een beperking van persvrijheid. Het gaat immers om een publieke vergadering waar ieder kan horen en doorvertellen wat afgevaardigden zeggen. Ter vergelijking, hoe anders opereert de CGK-synode waar je via internet kunt luisteren naar de besprekingen! Overigens zien we in het ND en RD uitspraken van synodeleden met naam en toenaam…
Desondanks zullen we proberen er wat van te maken.
Synodeleden
Moderamen
Preses : dr. M.H. Oosterhuis
Scriba 1 : ds. R.J. Vreugdenhil
Scriba 2 : ds. A. Koster
Assessor : ds. D.W.L. Krol
Agenda Buitenlandweek
De openbare zittingen van de synode waren van 9-11 januari jl. Daarvan woonden we de eerste twee dagen bij.
Zaken:
1 – Behandeling BBK rapport
Voorstellen: zie bijlage.
Voorzitter: ds. D.W.L. Krol
Voorzitter van BBK, br. Peter Bakker, gaf een kort overzicht van de 'enerverende' achterliggende werkperiode. Het deputaatschap is dankbaar voor de kracht en energie die ontvangen werd voor het omvangrijke, vaak ook emotionele werk. Er was een goede samenwerking in het deputaatschap, in een efficiënte organisatie, te danken aan de voorgaande voorzitter K. Wezeman.
Er gaat veel geld om in BBK. Maar het gaat om Christus' kerk, om geestelijke zaken. Het evangelie wordt wereldwijd gebracht maar het gaat niet vanzelf omdat er altijd weerstand, geestelijke strijd is. In verschillende culturen staan kerken onder druk, ze zijn kwetsbaar. We hebben elkaar bitter hard nodig, om elkaar te bemoedigen te troosten, de weg te wijzen.
Groot verdriet en veel pijn is er om het verbreken van zusterkerkrelaties. Was dat nodig, waren er geen andere wegen? Vergelijk wat Paulus in zijn brief aan de Corinthiërs over moreel bederf zegt en hoe daarmee om te gaan. En ook wat Calvijn in de Institutie over het blijven bij de kerk schrijft.
Commissie BBK
Synodecommissie BBK voorzitter ds. Leeftink spreekt waardering uit voor het werk van BBK. De commissie adviseert de conceptvoorstellen te aanvaarden. Wel moet er gepaste aandacht worden gegeven aan buitenslandse brieven m.b.t. de besluiten terzake van de vrouw in het ambt (VIA). De 14 brieven moeten bij het VIA revisie-materiaal worden opgenomen. Er wordt gevraagd om in de zaak een pas op de plaats te maken, maar hoe dat zou moeten, daar heeft ook BBK geen bevredigend antwoord op.
Misschien is het mogelijk met kerken die de zusterkerkrelatie beëindigd of beperkt hebben toch een vorm van contact te blijven onderhouden. BBK wil daar helaas echter pas over nadenken na besluiten van deze synode. Weliswaar is het niet de taak van BBK om inhoudelijk over VIA te spreken maar het had wel een appel kunnen doen.
Het conceptbudget is met €240.000 wel 20% lager geworden maar nog steeds fors. Zeker in vergelijking met dat van de NGK: €24.000. Er zou nu al minder moeten worden begroot, zo nodig kan het bijgesteld worden bij de bespreking van de algemene begroting. Van de VGKSA is er een klacht dat er door BBK niet is ingegaan op hun bezwaren tegen dr. K. van Bekkum, dr. S. Paas en de VIA-besluiten. Dat laatste zal bij de revisieverzoeken VIA alsnog worden meegenomen.
Bespreking
Ronde 1 – Email
Er is een niet-publiek gemaakte emailronde geweest.
Ronde 2
Brs. Kamsteeg, Bouma (mede namens Van Winden)
Hebben moeite met budget. Wat is nu de noodzaak, welke inzet middelen? Moeten contacten niet opnieuw worden geherdefinieerd? En een praktische vorm van samenwerking met DVN gezocht? Budget nu wel vaststellen en eventueel later bijstellen op beslispunten, om te vermijden de discussie weer over te doen.
Ds. Vreugdenhil, scriba
Er is nog geen financieel kader van F&B. Dat moet in overleg met NGK en gaat ook over de inhoud. Daarom nu nog niet daarover besluiten. Moderamen en Financiën & Beheer (F&B) komen mogelijk met een voorstel.
BBK – brs. Grashuis, Bakker
Er ligt een heel realistische begroting gebaseerd op de voorstellen 1-9. Die moeten wel worden vastgesteld, later mogelijk op kleine onderdelen aangepast. Anders wordt het heel lastig.
Stemming
Besluiten 1-9 worden met algemene stemmen aanvaard.
2 - Zusterkerkrelatie met de Gereja Kristus Tuhan
De GKv en Gereja Kristus Tuhan (GKT) gaan een zusterkerkrelatie aan. Daartoe wordt de Declaration of Unity wederzijds ondertekend.
De twee afgevaardigden, ds. Markus Dominggus Lere Dawa en ds. Amos Oei Hok Liong spraken de synode toe. Zij verhalen hoe hun Methodist Episcopal Church in 1909 in Chinatown Surabaya ontstond vanuit een Chinese achtergrond en gericht op de Chinese cultuur. Dat veranderde in 1965 toen zij haar huidige naam aannam, een andere kerkregering invoerde en ging evangeliseren onder niet-chinezen.
Een heel belangrijk middel daartoe zijn hun volledig zelf bekostigde scholen die volledig onder bestuur van de kerken zijn. Zij laten daar moslim, hindoe, boeddhistische leerlingen toe wat door het christelijke onderwijs tot bekeringen leidt.
Als belijdenis voerden ze eerst alleen het Apostolicum. Maar na 1965 bewogen ze zich in gereformeerde richting en namen naast de geloofbelijdens van Nicea ook de Heidelbergse Catechismus en de Nederlandse Geloofsbelijdenis aan. Het Aletheia Theological Seminary (1969), als algemene gereformeerde opleiding in Indonesië, leidde ook hun predikanten op en hielp bij de gereformeerde heroriëntatie.
Emeritus zendeling ds. H. Venema spreekt de broeders toe.
Hij spreekt de blijdschap uit dat deze relatie tot stand mocht komen. Voor de totstandkoming van contacten met deze kerken heeft de Heidelbergse Catechismus een belangrijke rol gespeeld. Deze catechismus wordt in veel kerken in Indonesië gebruikt. Er werden commentaren gemaakt en de tekst zelfs in songs verwerkt! Verspreiding van teksten vindt plaats via smartphone en i-net.
Er zijn veel contacten met de GGRI. Ook zijn er Nederlandse relaties met de NGK en de CGK. Kees Haak en Ronald Schipper doceren aan het seminarie.
De ceremonie wordt afgesloten met een zegenbede en het zingen van een Indonesisch lied.
Gegevens:
- 40 gemeenten en preekplekken
- 103 predikanten (M en V)
- 12.000 leden
3 – Toespraken buitenlandse afgevaardigden
De andere agendapunten komen in het volgende verslag aan de orde (naar verwachting eind deze week).
Bijlage - Voorgestelde besluitteksten
43 – BBK
42-200109 - BBK Conceptbesluiten
Materiaal
besluit 1 (zusterkerkrelatie met de GKT)
een zusterkerkrelatie aan te gaan met de Gereja Kristus Tuhan (GKT) in Indonesië.
gronden:
besluit 2 (reactie op brieven)
Gronden:
1a. Zusterkerken en contactkerken hebben grote zorgen over deze besluiten kenbaar gemaakt. Het hoort bij onze regels voor het beoefenen van zusterkerkrelaties (GR bij art. 70 KO, art. 2.3.a) dat we elkaar als kerken zo veel mogelijk bijstaan in de handhaving, verdediging en bevordering van de gereformeerde belijdenis naar de Schriften in leer, kerkregering, tucht en eredienst.
1b. Het is de taak van de GS zelf om de ingebrachte bezwaren te beantwoorden. Regel is dat als een zusterkerk bezwaar heeft tegen een synodebesluit over leer, kerkregering, tucht en liturgie, zij zich rechtstreeks behoort te richten tot de generale synode (GR bij art. 70 KO, art. 2.4).
2. De kwestie van de bezwaren tegen de opvattingen van twee docenten van de Theologische Universiteit is in vorige synodes al afgehandeld.
3. In de jaren na 2013 en 2014 hebben de contacten met en de inbreng vanuit de VGKSA wel goede vorm en aandacht gekregen.
besluit 3 (veranderde relaties)
a. met droefheid kennis te nemen van het bericht dat een aantal zusterkerken de relatie met ons heeft verbroken, opgeschort of teruggebracht naar een lager niveau;
De zusterkerkrelatie is verbroken door:
- Canadian Reformed Churches
- Free Reformed Churches of Australia
- Reformed Churches in the United States
- Reformed Presbyterian Church in Ireland
De zusterkerkrelatie is opgeschort door:
- Evangelical Presbyterian Church Ireland
- Evangelical Presbyterian Church in England and Wales
- Free Church of Scotland Continuing
- Reformed Churches of New Zealand
- Vrije Gereformeerde Kerke in Suid Africa
De zusterkerkrelatie is teruggebracht naar de relatie van kerkelijk contact door:
- Igreja Presbyteriana do Brasil
b. te zoeken naar mogelijkheden om contact te blijven houden met kerken die de relatie met de GKv hebben verbroken of zo’n besluit nog gaan nemen, en daarbij te bouwen op wat ons verbindt.
c. met de kerken die de zusterkerkrelatie hebben opgeschort te overleggen, en af te wachten wat hun nadere besluit is.
besluit 4 (blijvende zusterkerkrelaties)
In overeenstemming met de Generale Regeling voor het Aangaan en Onderhouden van Relaties met Kerken (GR bij art. 70 KO, art. 1 en 2) contact te blijven oefenen met de volgende zusterkerken, volgens de met elk van deze kerken afzonderlijk gemaakte afspraken, teneinde van elkaar te leren, elkaar te ondersteunen en samen Christus’ naam te prijzen:
besluit 5 (kerkelijke contacten):
a. in overeenstemming met de Generale Regeling voor het Aangaan en Onderhouden van Relaties met Kerken (GR bij art. 70 KO, art. 1 en 3) contact te blijven onderhouden met de volgende kerken, volgens de met elk van deze kerken afzonderlijk gemaakte afspraken, teneinde van elkaar te leren, elkaar te ondersteunen en samen Christus’ naam te prijzen:
b. zo mogelijk het contact voort te zetten met
Besluit 6 (participatie in netwerken van christelijke kerken):
Besluit 7 (decharge)
Deputaten BBK te dechargeren.
Besluit 8 (benoeming deputaten)
opnieuw deputaten BBK te benoemen en hun aantal terug te brengen naar twaalf.
grond:
De ontwikkelingen in de relaties met buitenlandse kerken én de toenemende samenwerking met de CCS rechtvaardigen een vermindering van het aantal deputaten.
Besluit 9 (opdrachten)
aan deputaten BBK de volgende opdrachten te geven:
Besluit 10 (budget)
Voor de jaren 2021-2023 aan deputaten BBK voor hun werk een bedrag van € 239.725,00 ter beschikking te stellen.