Bedreiging christelijk onderwijs
Redactie een in waarheid
12-12-15
In de CGK kerkbode van het Noorden stond een artikel van Willem Riemersma, leerkracht aan de christelijke basisschool De Wel te Broeksterwâld (Friesland). Riemersma laat zien dat er een actuele en levensgrote bedreiging is van het christelijke onderwijs.
We vinden hier een opmerkelijke parallel met wat wij eerder op deze site signaleerden t.a.v. het gereformeerde onderwijs. Zo signaleerden we soortgelijke ontwikkelingen als hij schetst, t.a.v. het gereformeerd onderwijs. We hebben dat laten zien rond de opheffing van de basisschool in Enumatil (ook in het Westerkwartier) die aan de ouders werd ontfutseld. Deze enige basisschool op het dorp en de oudste (150 jaar) van alle gereformeerde scholen! Zie de serie Donderslag in Enumatil, click hier.
Uit onderstaand verhaal blijkt dat het in het christelijk onderwijs zelfs nog een stap verder gaat.
We roepen weer ouders toe die gereformeerd en christelijk onderwijs willen behouden voor hun kinderen: Let op uw zaak!
Met toestemming van de hr. Riemersma nemen we zijn verhaal integraal over.
Verzet gevraagd tegen beoogde nieuwe stichting
Bedreiging christelijk onderwijs in het Westerkwartier
Willem Riemersma
leerkracht aan de christelijke basisschool De Wel te Broeksterwâld
In kringen van christelijk basisonderwijs is bestuurlijk veel gaande. Vooral in krimpgebieden. Bestuurders sturen her en der aan op opheffing van 'hun' vereniging om tot een stichting over te gaan. Om meteen of in de loop der tijd aan te sturen op bestuurlijke fusies met stichtingen voor openbaar onderwijs. Onder het mom van financiële noodzaak of met een beroep op bestrijding van 'de krimp'. Onder de slogan: Het is niet te keren, het kan niet anders.
Een voorbeeld van de eerste manoeuvre waren ontwikkelingen op enkele bestuursbureaus in het noorden van Friesland. Gelukkig zijn daar door ingrijpen van dóórdenkende leden de plannen op ledenvergaderingen afgestemd. Toen bleek dat het met het zoeken van oplossingen voor overigens reële problemen wel degelijk anders kan. Natuurlijk. Want waar een wil is, is een weg. Het gaat er maar om wélke weg men kiest.
Verbond
De tweede ontwikkeling – een bestúúrlijke fusie – dreigt nu in het Westerkwartier, in het westen van Groningen, met een besluit in begin 2016. Ook al heeft daar de stichting voor christelijk basisonderwijs (Penta Primair) met bijna drie-en-een-half duizend leerlingen op tweeëntwintig scholen de helft méér leerlingen dan de stichting voor openbaar basisonderwijs. Het door de managers naar voren gebrachte motief is hier niet alleen - vermeende - noodzaak, maar vooral een diep gekoesterde wens en overtuiging!
Een wens die openlijk is geformuleerd. Openlijk, dat wel, en dat staat te prijzen. Want dan weten alle betrokkenen – ouders, leerkrachten en anderen die op wat voor manier ook betrokken zijn of zich betrokken voelen – zonder mitsen en maren waar ze aan toe zijn. Al maakt dat het plan er niet minder ongewenst en niet minder slecht om.
Wat Penta Primair wil door en met een fusie staat zwart op wit in een startnotitie. Nou ja, stártnotitie? De éindconclusie is op voorhand al duidelijk! En vóórgenomen fusie? Zo’n fusie is in wezen al besloten, tenzij…
In de notitie staat: 'In een verbond sámen de verzuiling te lijf'. Samen, dat betekent: hand in hand met de stichting voor openbaar onderwijs. In een verbond nog wel, uit gloeiende overtuiging en met heilig vuur, en dat ook nog eens te líjf! Een willens en wetens opgenomen strijd dus, met voorbedachten rade. Tegen de verzuiling!
Daar is geen woord Spaans bij, maar ook geen enkel Bijbels woord. Het is een strijd tegen de geschiedenis, het wezen en toekomst van het christelijk onderwijs in het Westerkwartier. Want daar gaat het om. Om niets minder!
Ontkerkelijking
Er is al jaren sprake van een toenemende ontkerkelijking. Ook de géést van de ontkerkelijking is uit de fles en begint nu door te werken. Ook in eigen kring, in de hoofden van sommige leiders van organisaties op christelijke grondslag nog wel, ook – als het werkelijk opvallende en funeste – als er bij hen persoonlijk geen sprake is van ontkerkelijking. Dat ontkerkelijking doorwerkt wórdt in die kringen ook wel gezien, maar dan hier en daar zelfs met vreugde begroet en met open armen ontvangen.
Onbegrijpelijk.
In die gevallen zeggen zij dat er dankzij de ontkerkelijking nu draagvlak is voor bestuurlijke fusies met openbaar onderwijs. In het Westerkwartier zelfs draagvlak voor stríjd. Tegen de eigen organisatie van christelijk onderwijs. Er wordt zo niet alleen in de eigen staart, maar dodelijk in het eigen hart gebeten. Dat is de nuchtere realiteit.
Penta Primair windt er geen doekjes om. Ieder weet nu waar hij en zij aan toe is. Als het allemaal te laat blijkt te zijn wat hij of zij daar enigszins of hevig geschrokken dan nog van vindt. Het gaat erom wat er nú in het Westerkwartier moet gebeuren. Want als er nu níets gebeurt, dan gebeurt er straks, vanaf 2016, van álles! En niet alleen daar.
Juist door de maatschappelijke context van de ontkerkelijking komt bij een bestuurlijke fusie met openbaar onderwijs de christelijke tak aan de nieuw geplante boom op voorhand in de verdrukking. Ook al meent men het nu persoonlijk (nog) goed met elkaar. Zelfs bij langdurig behoud van een getalsmatige meerderheid van leerlingen van christelijke huize of achtergrond. Teveel hangt zo van te weinig personen af.
Vlekwerking
In het licht van de toenemende ontkerkelijking zal een bijna wetmatige 'vlekwerking' zich niet van christelijk naar openbaar onderwijs voordoen, maar juist omgekeerd. Het leven zal dan sterker blijken te zijn dan mooie regelingen op papier.
Het is de bijl aan de wortel van christelijk onderwijs. Ja, natúúrlijk: dat zal niet van vandaag op morgen zijn. Ook met goede bedoelingen zal de plaats van de christelijke 'tak' aan de boom van het geheel bij de beoogde bestuurlijke fusie in het Westerkwartier zonder mankeren in het gedrang komen. Ook als die tak niet helemaal zal verdorren en er nog enige levenssappen behouden blijven, zal deze tak uiteindelijk een twijgje worden en moeten buigen.
Bovendien is er juist aan 'de onderkant' van de organisatie, de praktijk van de lokale scholen, minstens een zo grote bedreiging, om dat woord maar ronduit te gebruiken. Dan kan per definitie de stap worden gezet naar de uitbreiding van het aantal samenwerkingsscholen. Ook waar dat niet nodig is, maar alleen al omdat het onder een gefuseerd bestuur eenvoudigweg kán en bestuurders dat vroeg of laat ook zullen doen: samenwerkingsscholen als regel en niet als uitzondering. Uit een beleid van 'anticiperen'. In een gefuseerd bestuur werkt de tijd helaas in het 'voordeel' van een gang in die richting.
Hoeksteen
Veel scholen en kerkgebouwen dragen de naam De Hoeksteen. Geen pretentie, maar consequentie en opdracht. Haal je één hoeksteen weg, dan gaat vroeger of later de rest verschuiven en verzakken en het slot van het liedje zal duidelijk zijn.
Het is, zeker voor krimpgebieden, als met het verhaal van het vallen van Den Briel in de vaderlandse geschiedenis: als de eerste stad valt, vallen er andere. Die staan dan op voorhand met de rug tegen de muur en in de verdediging.
Christelijk onderwijs elders in met name de krimpgebieden kan dan vragen en druk verwachten. Want - zo zal ons door pleitbezorgers vervolgens worden voorgehouden - wat in Westerkwartier kan, dat kan dan immers ergens anders ook, ook bij 'ons', toch? De vaders van 'succes' in dergelijke fusies gaan er vervolgens graag mee op tournee. Over 'vlekwerking' gesproken.
Bestuurlijk gefuseerd is in de Aap gelogeerd. Alleen is dit logement dan niet meer tijdelijk, maar blijvend. Eenmaal binnen, is de huur niet meer op te zeggen. Jammer, meer dan jammer, dat de voorgaande Vereniging voor Christelijk Onderwijs in Westerkwartier in 2011 is opgeheven. Ouders hebben in beleid geen directe en formele zeggenschap meer. Dat is – althans binnen het basisonderwijs - onder een beroep op de dwang tot 'professionalisering' juist ook de opzet van een stichtingsvorm als zodanig.
Maar als ouders kunt u zich laten horen en het gesprek aangaan met een ieder die hier iets in heeft te zeggen en vooral te besluiten. Doe met verstand wat uw hart u ingeeft. En vooral wat u in het geloof in Christus als Verlosser voor uw kinderen langer of korter geleden heeft beloofd: uw kinderen in dit geloof te onderwijzen en te doen onderwijzen.
Waar staat ú, waar staan wíj voor?