Kerken in Canada 8
D.J. Bolt
11-06-16
Op de synode van Dunnville werd ook de definitieve derde versie van het Book of Praise officieel gepresenteerd. Het liedboek bevat de Psalmen op basis van de Geneefse melodieën, en ongeveer 90 gezangen als we goed hebben geteld. Het sprak ook ons bijzonder aan omdat we al geruime tijd na maaltijden uit dit liedboek (versie 2) zingen. We hebben daarom met meer dan gewone belangstelling geluisterd naar de rede die ds. G.Th. van Popta namens de commissie voor de samenstelling van het boek zorgde, uitsprak. Zijn verhaal is ook van belang voor onze omgang met liederen. Een prachtig en uniek werk van wereldwijde betekenis!
Toespraak tot de Generale Synode Dunnville 2016
Namens het Standing Committee for the Book of Praise
Geachte broeders,
Namens de Commissie voor het Book of Praise is het mij een eer en genoegen u, en via u de kerken, de derde editie van het Book of Praise aan te bieden. Maar mag ik de presentatie laten voorafgaan door een paar woorden over de voorgeschiedenis.
Toen onze voorvaderen vroeg in de vijftiger jaren van de vorige eeuw in Canada aankwamen, merkten zij dat er geen Engels Psalmboek met de bekende en geliefde Geneefse wijzen bestond.
Er was discussie over wat te doen. Moesten de kerken het Psalter Hymnal (Liedboek met Psalmen) van de Christian Reformed Church (CRC) gebruiken? Of moesten zij hun eigen Geneefse Psalmboek maken? Hoewel de erediensten aanvankelijk in de Nederlandse taal werden gehouden, waarin zij het Nederlandse Psalmboek konden gebruiken, vonden zij het belangrijk een Engels Psalmboek te ontwikkelen.
Op de eerste Synode (Homewood-Carman 1954) kwamen de kerken overeen dat de 34 Psalmen uit het CRC Psalter Hymnal die op Geneefse wijzen waren gezet, konden worden gebruikt. Verder besloot de Synode deputaten te benoemen met de instructie de hele zaak van de berijmde versie van de Psalmen in de Engelse taal te bestuderen en op de volgende Synode (Homewood-Carman 1958) aan de kerken te rapporteren.
De deputaten gingen aan de slag. Zij publiceerden een boekje met de 34 Psalmen. Het idee was eerst dat het niet noodzakelijk was om een Psalmboek met exclusief Geneefse wijzen samen te stellen, maar wel dat er een Calvinistisch Psalmboek moest komen. De Synode 1958 instrueerde de deputaten
“... om een Psalmboek in de Engelse taal samen te stellen, inclusief zo mogelijk andere Schriftuurlijke gezangen … en om gebruik te maken van beschikbaar materiaal uit het Psalmboek van de CRC en andere Psalmboeken, voor zover de berijming betrouwbaar is en de wijzen aan de kerkelijke muzikale normen beantwoorden.”
De Synode 1962 zei dat de deputaten zich niet hoefden te beperken tot Geneefse wijzen; zij moesten er echter wel zeker van zijn dat de Psalmen en gezangen Schriftuurlijk waren en dat zij in de kerken konden worden begrepen en gezongen. De berijming moest begrijpelijk zijn en de muziek van hoge kwaliteit.
In 1961 was een liedboek gepubliceerd met 82 Psalmen en 14 gezangen. Hieraan werd in 1967 een supplement toegevoegd dat bestond uit nog 34 Psalmen en 19 gezangen. De meeste, hoewel niet alle, waren op Geneefse wijzen gezet. Als ik 1967 noem, denk ik dat ik een begin heb gemaakt te tappen uit het geheugen van de leden van de huidige synode.
De synode 1965 nam een paar belangrijke besluiten. Zij droeg de deputaten op om in het Psalmboek (vanaf toen het Book of Praise genoemd) gezangen van andere delen van de Schrift en de confessies op te nemen. Voor wat de melodieën van de Psalmen betreft beperkte de Synode de deputaten niet tot Geneefse wijzen, maar zei dat andere geschikte melodieën ook konden worden gebruikt. De deputaten mochten ook bij wijze van uitzondering twee verschillende versies van dezelfde Psalm publiceren (één op een Geneefse wijs en één op een andere wijs), voor het geval dat als dit niet zou worden gedaan, het mogelijk tot resultaat zou hebben dat de betreffende Psalm om de melodie nooit zou worden gezongen.
Zelfs hoewel de Synodes hadden gezegd dat de deputaten zich niet hoefden te beperken tot de Geneefse wijzen voor de Psalmen, hebben zij dit in feite wel gedaan. In hun rapport aan de Synode 1968 merkten zij op dat hun doel was de Kerken een compleet Psalmboek aan te bieden, dat alle 150 Psalmen op Geneefse wijzen bevatte en dat zij niet langer gebruik zouden maken van de door vroegere synodes gegeven vrijheid om andere wijzen naast de Geneefse wijzen te gebruiken. Zij merkten op dat er veel van dergelijke vrije Psalmwijzen beschikbaar waren en dat zij vonden dat het een verspilling van tijd en geld en anderszins zou zijn geweest als zij nog zo'n vrij Psalmboek zouden samenstellen. In plaats daarvan gaven zij de aanbeveling dat de Kerken “eens en voor al” afzagen van het concept van een vrij Psalmboek en zouden voortgaan met de voltooiing van een Geneefs Psalmboek. Zij waren ervan overtuigd dat een zuiver Geneefs Psalmboek een unieke bijdrage aan de cultuur van onze natie zou zijn, die grotendeels onbekend was met de prachtige Geneefse wijzen. Uit het enthousiasme waarmee musicologen uit veel hoeken het nog incomplete Psalmboek al hadden ontvangen, trokken zij de conclusie dat zij niet te hoog mikten – en we weten dat de waardering voor het Geneefse Psalmboek door de jaren en wereldwijd alleen maar is toegenomen. Deze verandering van beleid betekende dat de niet-Geneefse wijzen van sommige Psalmen in het toen bestaande Book of Praise door Geneefse wijzen zouden worden vervangen.
Dit is het spoor van de Canadese Gereformeerde Kerken sindsdien geweest, namelijk: het Psalmengedeelte exclusief met Geneefse wijzen en het gezangendeel met vrije wijzen, een mix van Geneefse en niet-Geneefse.
Het eerste complete Book of Praise werd in 1972 in opdracht van de Generale Synode New Westminster 1971 gepubliceerd. Het bevatte alle 150 Psalmen gezet op Geneefse wijzen en 62 gezangen.
De tweede volledige editie van het Book of Praise werd in 1984 vrijgegeven. In deze editie waren de gezangen gerangschikt naar de orde van de Apostolische Geloofsbelijdenis. Ook werden verschillende veranderingen bij het gezangengedeelte verwerkt, waarmee het totaal op 65 kwam.
De Generale Synode Neerlandia 2001 gaf de commissie opdracht het aantal gezangen uit te breiden. Het resultaat was de publicatie van de Augment (Vermeerdering) in 2007, een verzameling van 28 gezangen, waarvan negentien uiteindelijk hun weg vonden naar het huidige Book of Praise.
De Generale Synode Smithers 2007 gaf de commissie opdracht “... te beginnen met een intensieve herziening van alle 150 Psalmen in de 1984 tekst van het Anglo-Geneefse Psalmboek in het Book of Praise.” Dit werk werd in nauw overleg met Dr. William Helder uit Hamilton gedaan – en ik denk dat u wel weet dat Dr. Helder vele tientallen jaren betrokken is geweest bij de samenstelling, revisie en verbetering van het Book of Praise – en in samenwerking met alle kerken. Met gebruik van de kracht van internet werden herziene Psalmen via een website aan de kerken beschikbaar gesteld, terwijl ze werden voorbereid door Dr. Helder en goedgekeurd door de commissie. Ook werden 'hard copies' (in druk) van de herzieningen aan de kerken aangeboden.
De commissie heeft veel waardevolle feedback uit de kerken en vanuit verscheidene ad hoc sub-commissies ontvangen, wat allemaal heel goed hielp bij het afronden van de aanbevelingen van de commissie aan de kerken en de Generale Synode Burlington 2010. In zekere zin was het hele kerkverband omgeturnd tot een grote supercommissie, omdat we gezamenlijk aan dit project werkten. De commissie denkt beslist dat dit heeft bijgedragen aan het sterke eigendomsgevoel dat de kerkleden hebben bij het Book of Praise.
De Synode Burlington keurde de Authorized Provisional Version (voorlopige versie) van het Book of Praise goed, welke versie alle kerken van het verband drie jaar hebben gebruikt. De definitieve versie werd op de laatste synode, Synode Carman 2013, goedgekeurd. Vervolgens ontving de commissie opdracht de derde volledige editie van het Book of Praise te publiceren.
Als Canadese Gereformeerde mensen en kerken mogen we heel dankbaar zijn voor de visie van de eerste synodes. Het is bijzonder dat een klein en van ver ingevlogen verband van Nederlandse immigrantenkerken de nogal vermetele droom had een Engels Calvinistisch Psalmboek samen te stellen. De droom resulteerde in iets wat uniek is in de wereld: het Book of Praise, het enige Engelse liedboek dat de complete verzameling van alle wijzen uit het eerste Geneefse Psalmboek uit 1562 van Johannes Calvijn bevat. Het is de moeite waard op te merken dat het Book of Praise werkelijk katholiek is, aangezien Gereformeerde kerken wereldwijd in hun eigen taal de Geneefse Psalmen zingen. Johannes Calvijn zou verheugd geweest zijn, omdat de katholiciteit van de kerk hem na aan het hart lag.
De commissie is dankbaar voor de feedback, aanmoediging en medewerking die zij de afgelopen vijftien jaar uit de kerken mocht ontvangen, evenals voor de goede begeleiding en leiding die zij gedurende deze tijd van de Generale Synodes kreeg.
Hier aangekomen wil ik graag onze overleden broeder Christiaan Nobels uit Brampton gedenken. Hij werd ook door de Synode Neerlandia 2001 benoemd en zou op deze huidige synode zijn werk neerleggen, maar de Here had anders besloten. Chris, die tot het eind onvermoeibaar voor onze commissie heeft gewerkt, werd op 18 april vorig jaar in het Paradijs opgenomen.
Boven alles zij lof en dank aan onze hemelse Vader dat Hij de kerken van een liedboek heeft voorzien dat wekelijks en dagelijks in de kerk, op school en thuis wordt gebruikt om zijn heilige Naam te prijzen. Ja, dat boven alles! Moge onze God door het gebruik van ons liedboek “tronen op de lofzangen van Israël” (Psalm 22:4). Hem zij de glorie, nu en tot in eeuwigheid!
Dank u!
Namens de commissie, ds. G.Th. Van Popta
Vertaling: R. Sollie-Sleijster