Coronitor 34
D.J. Bolt
29-01-22
Belangrijke getalsmatige ontwikkelingen m.b.t. het coronavirus zijn in onderstaande grafieken en tabellen, op basis van RIVM getallen en Johns Hopkins Virus Resource Center, bijgewerkt tot 25-01-22.
Observaties
Wereldwijd
Het is zo paradoxaal: onmiskenbaar besmet het omikron virus stormenderhand samenlevingen en tegelijk worden er allerlei intomende maatregelen afgeschaft. En er is nog geen reden tot empirisch optimisme ondanks dat (gelukkig!) het ziekmakend karakter van het virus minder is dan het vorige, zo schatten deskundigen in.
Dat kan toch niet goed gaan?
Europa
Het beeld is diffuus, niet wat de besmettingen betreft, die zijn overal sterk toenemend, maar als het gaat om overheidsmaatregelen. Zo worden in Engeland (VK) en Denemarken (volgende week) alle binnenlandse maatregelen ingetrokken. Terwijl Oostenrijk als eerste land in Europa vanaf 1 februari voor alle volwassen (met enkele medisch uitzonderingen) een vaccinatieplicht tegen COVID-19 invoert. Bij nalatigheid volgt een boete van 600 euro die na herinneringen en aanmaningen zelfs kan oplopen tot 3600 euro. Van de Oostenrijkers (9 miljoen) is nu zo’n 74 procent volledig gevaccineerd, vergelijkbaar met Nederland. Ook de Duitse regering overweegt over te gaan op een vaccinatieplicht.
De druk op de zorg is hoog in de landen om Nederland heen. Uit de grafieken boven blijkt dat het sterftecijfer gemiddeld genomen nog ongeveer gelijk blijft
Nederland
De grafieken laten zien dat het omikron virus als een wilde om zich heen grijpt. Het aantal besmettingen schiet als een raket omhoog, dag- en weekrecords verbrekend. Afgelopen week kwamen er maar liefst 366120 besmetting bij, nog niet mee gerekend 78.000 niet geregistreerde positieve tests (27-01-22)!
En nog is het einde van de toename van de stijging niet in zicht. Want tussen donderdag- en vrijdagochtend kwam er een record aan besmettingen bij, 74085 …
Naar verwacht mag worden heeft dit met vertraging ook gevolgen voor de aantallen ziekenhuisopnamen en het dodental. We zien daar al iets van in de betreffende grafieken: in de ziekenhuisopnamen is een omslag te zien en de daling van de dodental lijkt ook vrijwel tot stilstand te zijn gekomen. Maar valt het desalniettemin mee in de zorg en kun je daar positieve conclusies uit trekken voor de nabije toekomst?
Daar zijn grote vraagtekens bij te zetten.
Zorg
Allereerst blijkt volgens de nieuwe minister van volksgezondheid Ernst Kuipers dat de druk op de zorg in landen om ons heen veel groter is dan nog hier. Die druk zal dus ook hoogstwaarschijnlijk toenemen bij ons. Hoe moeten dan ook nog de 130.000 uitgestelde operaties wegens voorrang aan corona-patiënten worden ingehaald?
Bovendien geven de kale cijfers van ziekenhuisopnames een beperkt beeld van de werkelijke situatie in de zorg. Want er worden veel coronapatiënten thuis verzorgd, wat veel vergt van huisartsen en wijkzorg. Zo had het OLVG ziekenhuis in Amsterdam in december 2100 patiënten in de intensive thuisverpleging, inclusief zuurstofvoorziening voor patiënten. Dat kan zelfs opgeschaald worden naar 6000.
Ziekte in de zorg
Daar komt nog iets bij. Door de enorme en langdurige druk in een virus-gevaarlijke omgeving is er veel ziekte onder zorgmedewerkers. Zo zat in het vierde kwartaal van 2021 ongeveer een op de twaalf(!) zorgmedewerkers ziek thuis. En het ziekteverzuim stijgt blijkt uit de jaarcijfers: aan het eind van 2021 10% hoger dan in 2020 – het hoogst sinds 2001! En daarbij is personeel dat in verplichte quarantaine moet of wacht op een coronatest nog niet eens in meegeteld. Vooral het langdurig verzuim is toegenomen
Om een indruk te geven van de enorme omvang van deze sector: in de ziekenhuizen, instellingen voor geestelijke gezondheidszorg, gehandicaptenzorg, en verzorging, verpleging en thuiszorg werken maar liefst 960.000 mensen. Daarvan waren eind vorig jaar dus ongeveer 79.000 niet inzetbaar …
Ontwrichting
Torenhoge besmettingen en dus ziek worden heeft niet alleen gevolgen voor de druk op al het zorgpersoneel maar ook op cruciale voorzieningen in de samenleving. Een voorbeeld daarvan is de levensmiddelenbranche. Wat als de schappen niet meer gevuld kunnen worden omdat een groot deel van het personeel ziek te bed ligt of in quarantaine is?
Het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel waarschuwt dat de roosterproblemen steeds groter worden. Soms schijnen supermarkten al hele afdelingen zoals die voor brood of groente en fruit, te moeten sluiten doordat teveel gespecialiseerd personeel uitvalt.
Ook rijden er nu al minder treinen, bussen en trams door uitval van personeel. De NS laat vanaf 7 februari nog minder treinen rijden omdat er steeds meer medewerkers thuiszitten door ziekte of omdat ze in quarantaine moeten. Op trajecten waar nu zes treinen per uur rijden, zullen dat er straks vier zijn, en daar waar nu vier treinen per uur rijden, worden dat er twee.
Versoepelingen
Wie mocht denken dat er toch alle reden is voorlopig nog de huidige strenge maatregelen te handhaven heeft het mis, zo bleek afgelopen dinsdag bij de persconferentie van de ministers Rutte en Kuipers. Zij kondigen op grote schaal versoepelingen, d.w.z. intrekking van eerdere maatregelen af. Om zo, zoals de minister-president het noemde; 'Een grote stap te doen om Nederland van het slot te halen'. Hier zijn ze:
De nieuwe maatregelen en dringende adviezen
- Tussen 5 uur 's morgens en 10 uur 's avonds kan bijna alles open. Winkels, horeca, sportwedstrijden, musea, dierentuinen, sauna's, etc.
- Houd overal 1,5 meter afstand en draag een mondkapje als dat niet kan
- In doorstroomlocaties (zoals een museum of dierentuin) dien je een mondkapje te dragen en geldt een maximum van 1 bezoeker per 5 vierkante meter tot een maximum van 1250 personen
- Op alle publieke binnenlocaties (bijvoorbeeld in de horeca, bioscoop of het theater) is een zitplaats verplicht en dien je een mondkapje te dragen als je rondloopt
- Voor sport, kunst en cultuur en evenementen (binnen) geldt een maximum van 1250 personen per ruimte
- Een coronapas is verplicht in onder meer de horeca, theaters en concertzalen, musea, binnensportlocaties, bioscopen, dierentuinen, pretparken, sauna’s en casino’s (vanaf 13 jaar oud)
- Alleen evenementen zonder vaste zitplaats, zoals festivals, zijn nog niet toegestaan
- Grote evenementen (met meer dan 1.250 bezoekers) met vaste zitplaats , zijn alleen buiten toegestaan
- En wat betreft het bezoek thuis: ontvang niet meer dan 4 personen vanaf 13 jaar per dag. Ga maximaal 1 keer per dag op bezoek
- Schoolklassen hoeven niet meer samen in quarantaine. Alléén kinderen die klachten hebben of positief zijn getest, blijven thuis
Nieuw quarantaineadvies
Mensen hoeven niet meer in quarantaine na contact met een positief getest persoon mits je geen klachten hebt én
- een kind of leerling bent die naar de kinderopvang, het basisonderwijs of het voortgezet onderwijs gaat; of
- een mbo- of ho-student onder de 18 jaar bent; of
- in overleg met uw werkgever hebt afgestemd dat u een werknemer in een essentieel bedrijfsproces bent; of
- langer dan een week geleden een boosterprik hebt gehad; of
- korter dan 8 weken geleden positief bent getest.
Commentaar
Je zou verwachten dat op basis de geschetste situatie van een aanzwellende coronagolf, de weer toenemende druk op de zorg, het risico van instorten van cruciale voorzieningen in elk geval nog pas op de plaats was gemaakt en de ontwikkelingen nog enkele weken waren aangezien. Maar het tegendeel bleek het geval, de regering heeft bewust een (in onze ogen een groot) risico genomen door vrijwel alle beschermende maatregelen in te trekken en de samenleving weer geheel open te stellen, uitgezonderd het nachtleven. Zelfs meer verruimd dan het Outbreak Management Team had aanbevolen, open tot 20.00 uur i.p.v. tot 22.00 uur zoals de regering nu heeft besloten.
Waarom?
Uit alle berichten en gebeurtenissen van de laatste tijd is eigenlijk maar één conclusie te trekken: de regering is gezwicht voor de druk uit de samenleving. En die druk is enorm, niet alleen van de sectoren onderwijs, horeca en cultuur maar ook van de samenleving in brede lagen. We zijn 'er klaar mee', klinkt het arrogant, alsof het enige indruk op het virus zal maken.
De laatste weken kon een toenemende burgerlijke ongehoorzaamheid worden geconstateerd, al dan niet verpakt in ludieke ontduikingen van de regels, en getolereerd door het gezag. Handhavers zagen en zien het nauwelijks nog zitten om op te treden. Het laat iets zien van de mentale crisis van ons volk.
Hoe nu verder?
In de persconferentie van afgelopen dinsdag legden beide bewindslieden een zware claim op de samenleving in al zijn verbanden: als iedereen zich aan de regels houdt kan het misschien goed gaan. Maar we hebben er eerlijk gezegd een zwaar hoofd in. De afgelopen maanden hebben we teveel tegendraadsheid en nonchalance waargenomen, tot in kerkzalen en op preekstoelen toe. Zou het dan nu beter gaan met deze nieuwe verantwoordelijke vrijheid en een virus waar je volgens velen alleen maar wat snotterig van wordt'?
Wat ons betreft: eerst zien en dan geloven. De gang van zaken doet ons denken aan de automobilist die eigenlijk moet én wil remmen want het verkeerslicht staat al enige tijd op oranje. Maar achter hem brult de toeter van een bumperklever. In arren moed dan maar riskant door rood racen. Wat gaat het worden: door het oog van de naald of een frontale crash?
Media
We zouden heel graag enig elementair fatsoen zien bij de berichtgeving rond de officiële afkondigingen van overheidsmaatregelen. Het ergert ons meer en meer dat, soms dagen vóór de officiële persconferenties van de regering, TV journalisten al weten (of pretenderen te weten) wat de inhoud ervan is. En niet alleen dát, men becommentarieert er lustig op los en benadrukt hoogmoedig vermeende sterke en zwakke elementen.
Kan men werkelijk niet enig basaal fatsoen opbrengen om eerst de overheid zelf aan het woord te laten met details en toelichting? Heeft men in zijn jeugd niet geleerd om niet voor z'n beurt te praten? We vragen ons af of deze mentaliteit die zich niet alleen manifesteert bij de persconferenties, niet mede maakt dat de agressie jegens persmensen toeneemt.
Ook vragen we ons af: hoe komt men toch aan al die informatie die niet zelden (voor een deel) klopt? Waar wordt er gelekt? En hoe kan dat informatie-gat worden gedicht? Of is dit de bekende prullenbakkenjournalistiek die we moeten aanvaarden als 'professionaliteit'?
Hoe verder
Natuurlijk houden we ons aan de voorschriften. En meer dan dat. De overheid verbiedt ons niet om zelf onze conclusies te trekken uit de pandemische situatie waarin we verkeren en additionele beschermende maatregelen te nemen. Dat geldt met name voor christenen die weten van het Tweede Grote Gebod en dat serieus in praktijk brengen. En zich niet mee willen laten slepen door een opstandige seculiere volksmentaliteit.
Vaccinatie
We laten nog even het sprekende plaatje zien dat minister Kuipers toonde op de persconferentie.
Het plaatje spoort ieder die geen geldige medische reden heeft zich niet te laten inenten zich als een speer te laten vaccineren: met de booster is de kans op een ziekenhuisopname heel klein, zie het anderhalve groene mensje in de ziekenhuisbezetting. De druk op de zorg wordt daardoor dus enorm verminderd. En dringend noodzakelijke zorg kan versneld worden ingehaald. Zo kunnen misschien door het oog van de naald kruipen met elkaar.
Uit de praktijk
Generale synode DGK
We ontvingen op 22 januari jl. het volgende bericht
'In het licht van de voortdurende coronasituatie heeft het moderamen deze week overleg gevoerd met de afgevaardigden over de geplande vergadering op 29 januari. We constateren dat er enorm veel besmettingen zijn. Heel veel mensen – ook in ons kerkverband – zitten in quarantaine. Hoewel de omikronvariant minder ziekmakend lijkt, is de verwachting dat de druk op de zorg verder toe zal nemen in de komende weken. Mochten er vanwege de mildere omikronvariant meer versoepelingen van de maatregelen komen, dan zal dat waarschijnlijk zeer kort voor 29 januari zijn. Dan is het lastig om daarop nog te anticiperen. In deze omstandigheden de synodevergadering door te laten gaan met in achtneming van de maatregelen en de beperkingen, achten we– hoe graag we zouden willen – helaas niet wenselijk en verstandig.
We hebben dan ook besloten om de 4e zitting van 29 januari te annuleren en deze op de eerder geplande datum van 5 maart te laten plaatsvinden als eerstvolgende vergadering.'
(Zie voor het volledige bericht Generale Synode DGK Lutten – Nieuws 2 op deze site)
Daar kun je blij van worden. Niet van het uitstel als zodanig natuurlijk want wat zou het fijn zijn dat het synodewerk zo spoedig mogelijk voortgang vindt en afgerond kan worden. Maar daarvan dat de broeders zelf al vóór de persconferentie van 22 januari in hun verantwoordelijkheid en uit christelijke liefde dit besluit namen.
Stiekeme wandeling
We hebben het ND al eens betrapt op het stiekem in prullenbakken snuffelen voor geheime informatie. En nu is er zelfs sprake van een geheime wandeling. Redacteur Sophia Geuze meldt in het column hoekje met de toepasselijke naam Psst. dat zij in corona-quarantaine was opgesloten in haar eigen huis. Ze mocht in zo'n situatie alleen in haar tuin of op het balkon zitten volgens de overheidsregels, maar ja …
Dus liep ze 's avonds in het donker 'een rondje als een ongehoorzaam kind'. En ze was heel bang: ze zou toch eens bekenden tegen het lijf lopen …
Maar 't viel mee met haar overtreding, oordeelde ze. Ze had maar een kwartiertje 'buiten de lijntjes gekleurd'. En laat nu in dit kwartiertje ook nog eens de ministers Rutten en Kuipers op hun persconferentie aangeven dat geboosterden niet langer in quarantaine hoeven! Ah, en dus is haar conclusie:
'Terwijl ik nog rondsloop in het donker, deed ik niets wat niet mocht. Held die ik ben.'
Held? Of toch een kleine zondaar?
Ssst!
Het probleem
Het is niet te druk in de supermarkt, dus ik kan wel even een boodschap doen. Bij de ingang staat een tafeltje met mondkapjes, mooie service voor vergeetachtigen. Maar ik heb liever onze eigen ffp2.
De winkelchef let goed op zijn personeel. Een jongeman wiens neus valt te bewonderen wordt vermaand zijn gezicht netter aan te kleden. Iedereen heeft verder zo te zien een smoelendoekje voor.
Behalve één mevrouw.
Met haar karretje is ze op weg naar de kassa. De kassière achter plexiglas groet haar vriendelijk en begint artikelen te scannen.
Ik was ook klaar, bleef op veilige afstand geduldig wachten tot de dame voor me zou hebben afgerekend. Maar helaas, op de een of andere wijze weigerde haar pinpas. Het lukte maar niet ondanks herhaalde pogingen.
Hulpeloos keek ze rond,
Ik weet wat het probleem is, hielp ik.
Ja?, vroeg ze hoopvol.
Ja, zei ik, het komt omdat u geen mondkapje draagt.
Oh, stotterde ze, maar ik heb een droge mond en gebarsten lippen en dan is zo'n mondkampje zó lastig.
Tuurlijk, voelde ik met haar mee, dan hoeft het niet. Omikron houdt daar rekening mee.
Dat vond ze ook.
Maar de kassière was onverbiddelijk, de boodschappenkar moest blijven staan.