Duivels dilemma's? – Antwoord aan prof. Jochemsen
Redactie een in waarheid
16-05-20
Prof. dr. H. Jochemsen reageerde met een ingezonden op het artikel Duivelse dilemma's? van ds. E. Heres. De predikant zond ons het hieronder volgende antwoord aan de hoogleraar.
Antwoord aan prof. Jochemsen
E. Heres
Graag bedank ik prof. Jochemsen voor zijn reactie op mijn artikel in de vorige nieuwsbrief van een in waarheid. Zijn reactie onderstreept nog eens de complexiteit van de materie. De uitbraak van het coronavirus plaatst de samenleving, de overheden, de medische wereld, voor bijzonder moeilijke dilemma’s. Mijn artikel is geschreven tegen de achtergrond van een dreigend afbrokkelen van de steun voor de ingrijpende maatregelen van de overheid.
De stemmen werden sterker die zeiden dat we de strijd tegen het virus maar wat moeten matigen. Er zijn zoveel andere, ook grote belangen. Een psycholoog zei: nu we ons verstand weer kunnen gebruiken moeten we met z’n allen ervoor gaan om de economie te redden. En daarop volgde de zin: ’Dat dat ook een paar extra slachtoffers zal kosten, is dan maar zo’. Een buurman van rond de 80 zei: 'Ik word nu gerekend tot ‘het dorre hout’. Ik ben bang, wanneer ik in het ziekenhuis terecht kom, dat ik niet meer in aanmerking kom voor behandeling op de IC’.
Prof. Jochemsen schrijft nú, in zijn reactie op mijn artikel, dat hij zich steeds verzet heeft tegen een dominantie van economie over de ethiek van zorgverleners. Het uitgangspunt van prof. Velema is ook dat van hem. Dat noteren we met dankbaarheid.
Maar dat blijkt niet uit zijn RD-artikel van 11 april jl.
Ik heb misschien wat explicieter geschreven dat hij het doet in zijn artikel, om duidelijk te maken hoe ik zijn stuk gelezen heb. Ik heb het niet kunnen lezen als een stevige steun in de rug voor de strijders aan het front, in de medische zorg. Terwijl dat in die weken, naar mijn oordeel, juist prioriteit zou moeten hebben.
Prof. Jochemsen schrijft dat zijn pleidooi om toch meer aandacht te geven aan de economie niet gericht was aan de artsen, maar aan de overheid. Maar ook dat vermeldt hij niet in zijn artikel. Artsen en IC-verpleegkundigen lezen ook de krant, al hebben zij er in deze weken nauwelijks tijd voor.
Eigenlijk gaat mijn kritiek op het RD-artikel nog verder dan ik in mijn verhaal op een in waarheid heb weergegeven. Het heeft mij verbaasd dat de schrijver met zijn vinger wijst naar de media. De enorme drive om het coronavirus te bestrijden en mensenlevens te redden, zou een gevolg zijn van het feit dat de epidemie van dit virus in zoveel landen voorpaginanieuws is geworden. Doordat de media de besmettingscijfers en sterftecijfers dagelijks zo breed uitgemeten hebben. Die aandacht wordt dan vergeleken met de aandacht voor hartaandoeningen en kanker.
Maar is de vergelijking tussen ziekten van het hart en kanker in dit kader wel een juiste vergelijking? Prof. Jochemsen kan toch, beter dan wie ook, weten dat het uiterst besmettelijke en sterk expansieve karakter van dit onbekende virus van een heel andere orde is?
Het mag duidelijk zijn dat ik niet met prof. Jochemsen van mening verschil over het feit dat ook ál de, misschien nu nog anonieme, mensen die de gevolgen van de coronacrisis zullen ondervinden, ook naar Gods beeld geschapen zijn. En dat al het mogelijke gedaan moet worden om de economie (het liefst duurzaam) op gang te houden, daarover zijn we het ook eens.
Maar er zijn in onze tijd meer voorvechters voor het (gezonde) economische belang dan verdedigers van het ‘absolute uitgangspunt’ voor de medische ethiek. Jochemsen schrijft dat er ‘goede ethische criteria’ zijn als er moeilijke keuzes moeten worden gemaakt. Dat nemen we graag aan. Maar hij weet ook dat juist de christelijke grondslagen in de medische ethiek zwaar zijn aangetast. Helaas gaan veel medici niet meer uit van Bijbelse criteria. Het door Velema zo benadrukte ‘absolute uitgangspunt’ wordt helaas in de medische wereld veelal niet meer in acht genomen. Met dankbaarheid lezen dat prof. Jochemsen dat nog steeds wél doet.
Zo kennen we hem ook uit andere publicaties. Maar dat konden we in zijn RD-artikel helaas niet lezen.