Printen

De Herziene Kerkorde – Valse voorlichting 2

 

D.J. Bolt

30-05-15

 

In het vrijgemaakte Gereformeerd Kerkblad van Midden- en Zuid-Nederland reageerde  ds. H.J. Siegers enige tijd geleden op de zgn. Brandbrief m.b.t. de Herziene Kerkorde die ik aan alle GKv-kerkenraden zond[1]. Ik achtte zijn oordeel erover beneden de maat en stuurde het blad het volgende ingezonden dat in de editie 68e jaargang nummer 11 - 22 mei 2015 werd geplaatst, afgezien van, opmerkelijk, de kop en de eerste twee alinea's, die ik hieronder wel weergeef.

 

We sluiten af met reacties die we kregen op onze poging om de ogen te openen voor wat er op het punt van de Herziene Kerkorde in de kerken gebeurt.


 

Waar blijft artikel 31?

 

D.J. Bolt

 

In het gereformeerd Kerkblad van 24 april gaf ds. H.J. Siegers kritiek op de Brandbrief die ik aan alle kerkenraden zond en waarin ik oproep de Herziene Kerkorde (HKO) om zijn hiërarchisch karakter niet te ratificeren.

De kern van een gereformeerde kerkorde is verwoord in het beroemde artikel 31 (tweede lid): De uitspraak die bij meerderheid van stemmen gedaan is, zal als bindend worden aanvaard, tenzij bewezen wordt dat zij in strijd is met het Woord van God of met de kerkorde.

In mijn brief met bijlagen toon ik uitgebreid aan dat in de HKO zo'n artikel voor kerkenraden mist. Maar ds. Siegers meent dat ik niets bewijs en oordeelt:  "Mijn zware kritiek op dit schrijven is dat br Bolt geen gelijk heeft. Had hij maar vanuit de HKO geargumenteerd, dan had hij ontdekt dat het uitgangspunt van art. 31 wel degelijk in de HKO staat."

Ruim vóór de publicatie van zijn artikel heb ik ds. Siegers gebeld om opheldering. Het bleek dat hij zijn oordeel baseert op de brief zónder bijlagen. Ondanks mijn grote bezwaren tegen deze handelwijze was hij niet bereid zijn verhaal te heroverwegen.

Ik ben daar verontwaardigd over. Zo kun je toch geen eerlijk oordeel vellen over de opvattingen van een broeder? [a]

 

Problemen

In de toegemeten ruimte kan ik de problemen met de HKO slechts kernachtig samenvatten:

  1. Het recht mist dat een kerkenraad (!) een besluit niet hoeft uit te voeren als hij voor zich bewezen acht dat het in strijd is met Gods Woord (art. 31). Kerkenraden kunnen verplicht worden besluiten onvoorwaardelijk en onverwijld uit te voeren. Het 'tenzij' van art. 31 is (weer) veranderd in 'totdat' de synode of classis is overtuigd.
    Dit is in strijd met het ambtelijke en hoogste gezag van de kerkenraden en de zelfstandigheid van de kerken (zie o.a. Gal.1:8,9; NGB art. 32). [b]
  1. Het recht mist dat een kerklid zelf bezwaar kan maken tegen onschriftuurlijke besluiten van synode of classis. Het schriftuurlijke recht van de gelovige om op te komen voor de rechte leer is hiermee aangetast (zie o.a. 1Joh.4:1). [c]

Voor een grondige analyse verwijs ik naar www.eeninwaarheid.info, rubriek Kerkrecht waarin de Brandbrief met bijlagen en andere HKO documenten kunnen worden gevonden.

 

Tenslotte, ds. Siegers kent kennelijk de regel van automatisch ratificeren niet. Maar kerkenraden worden geacht een half jaar na het verschijnen van de Acta de besluiten van een synode te hebben geratificeerd, tenzij zij expliciet aangeven dat niet te doen.

En natuurlijk kan na 1 juli revisie worden gevraagd van de HKO. Maar ds. Siegers mist het fijne puntje namelijk dat als een kerkenraad ratificeert, de behandeling van toekomstige revisieverzoeken van de HKO zal gebeuren onder het regiem van de Herziene Kerkorde en de kerkenraad dus principieel al gebonden is.

 

Ik zou het zeer betreuren als de vrije gereformeerde kerken in het GKv-kerkverband dat laten gebeuren. Laat ieder toch eens Kerkelijke besluitvaardigheid (www.kerkrecht.nl)  lezen, m.n. p62.
Inderdaad van J. Kamphuis.

 


 

Reactie ds. Siegers

 

Ds. Siegers reageert er als volgt op, zie de letterreferenties die hij in mijn tekst hierboven heeft aangebracht.  

 

Ds. Siegers antwoord op [a]

 

Mijn reactie:(a) – ik heb uit hoffelijkheid mijn artikel aan br Bolt gezonden en daarbij aangegeven dat het de komende week in ons blad zou verschijnen. Een paar dagen later nam hij contact met me op en gaf zijn bezwaren aan. Dat ik niet bereid zou zijn geweest mijn verhaal te heroverwegen, zoals hij nu stelt, ligt niet eens zozeer aan zijn argumentatie als wel aan het feit dat het artikel al gedrukt was. Dat we hem nu ruimte in ons blad geven toont wel aan dat ik bereid ben tot heroverwegen. Ik stelde in het artikel dat br Bolt in zijn brief niet ingaat op wat de HKO zegt over het uitgangspunt van art. 31. Hij beklaagde zich dat ik de bijlage(n) die hij bij de brief voegde niet in mijn kritiek had genoemd, ik had dat beter wel kunnen doen, dan was zijn verontwaardiging misschien minder groot geweest. Maar mijn bezwaar blijft, want ook in de bijlage noemt hij HKO art. F73.1 slechts in een noot, terwijl dit juist het artikel is waarom het draait, want hierin wordt de inhoud van art. 31 KO verwoord. F73.1 gaat weliswaar over een gemeentelid dat bezwaar maakt tegen een besluit van zijn kerkenraad, maar dit geldt ook voor een kerkenraad die bezwaren heeft tegen een besluit van een meerdere vergadering. Zie art. F77 en 78, en F81.2 bepaalt dat een kerkenraad en classis revisie kunnen verzoeken van elk besluit van de synode.

 

Mijn commentaar

 

Mijn bezwaar tegen ds. Siegers handelwijze betrof niet onwil om het artikel in te trekken, dat was inderdaad niet meer mogelijk. Maar mijn vraag aan hem was om alsnog de inhoud van de bijlagen bij de Brandbrief te betrekken in zijn oordeel. Dáár ging het om en dat weigerde hij categorisch ondanks het feit, zoals hij zei, dat hij ze wel gelezen had. De Brandbrief sec was voldoende voor zijn meningsvorming, vond hij. Daar moest ik het maar mee doen. Daarover was ik dus verontwaardigd.

 

Ja, het draait om art. 31, dat zal ieder inmiddels wel helder zijn. Maar iedere welwillende lezer heeft ook gelezen dat het mij steeds niet ging om art. 31 voor individuele kerkleden - 'hun' art. 31 is inderdaad in F73.1 opgenomen - maar om art. 31 voor kerkenraden. Dat vermeldde ik steeds weer expliciet, zie de Brandbrief, bijlage Vragen en Antwoorden. Voor het gemak citeer ik het hier nog maar eens:

 

B.3 - Wat is er van art. 31 DKO in de HKO verdwenen?

Kerkenraden hebben niet meer de mogelijkheid een synodebesluit dat naar hun oordeel in strijd is met het Woord van God of met de kerkorde, niet uit te voeren.

 

B.4 - Maar kan men wel een bezwaar indienen?

Een individueel kerklid kan een bezwaar tegen zijn kerkenraad indienen en eventueel in appel gaan.

Een kerkenraad kan revisie vragen bij een volgende synode.

 

Het aardige is dat ds. Siegers dit nu ook lijkt in te zien. Hij erkent dat art. 31 in F73.1 gekoppeld is aan het kerklid. Maar let op, vervolgens goochelt de predikant een eigen exegese binnen. Want hij stelt zomaar: F73.1 geldt ook voor een kerkenraad die bezwaren heeft tegen een besluit van een meerdere vergadering. Nu als dat het geval is zijn we het helemaal eens geworden!

Echter laten we even een stukje synode Ede volgen, waar deze zaak expliciet aan de orde is geweest[2]. Daarbij focussen we op de bijdrage van ds. F.J. Bijzet en het antwoord van deputaat HKO br. P. Pel.

 

Ds. Bijzet

Ik zou liever nog even doorvragen maar dat kan nu niet meer.[3]

In F2.4 moet de kerkenraad uiteindelijk naar de classis, zeggen de deputaten. Waar vind je dat terug? Want dit is art. 31. Een kerkenraad kan een generale synodebesluit niet uitvoeren. Ik heb de neiging te zeggen: dan terug naar de GS. Volgens de deputaten moet de kerkenraad naar de classis.

Mijn amendement is: 'iemand … geweten' vervangen door 'kerkleden of een kerkenraad worden verlangd als dit hun in hun geweten …'. Verder moet dan 'De betrokkene dient….' vervangen worden door 'In dit geval dienen zij …'.

 

BESPREKING RONDE 2

 

Deputaten – Br. Pel

We ontraden het amendement Bijzet. In de huidige KO wordt de kerkenraad ook niet als tweede instantie genoemd. Het is niet goed in de basisregeling kerkelijke besluitvaardigheid te legitimeren dat een kerkenraad een besluit niet hoeft uit te voeren. Dan wordt independentisme in de hand gewerkt.

Er zijn betere mogelijkheden. In Uithuizermeden was een probleem met doop van geadopteerde kinderen. Dan ga je naar de classis en legt daar het probleem neer. We blijven beperken tot één categorie dus alleen personen.

 

In dit stukje verslag van de synode blijkt precies het pijnpunt. Art. F73.1 is voor individuele kerkleden en niet voor kerkenraden zoals overduidelijk uit deze synodediscussie bleek. Ds. Siegers' exegese slaat de plank dus geheel mis.

En het helpt hem niet als hij vervolgens de artikelen F77 en 78, en F81.2 aanhaalt. Nooit is door mij ontkend dat kerkenraden revisie kunnen vragen maar het springende punt is dat zij zich niet op een HKO artikel á la art. 31 DKO kunnen beroepen als zij er van overtuigd zijn dat besluiten tegen Gods Woord ingaan. Dáár gaat het om.

 

Ik heb ds. Siegers gevraagd of hij zijn opvatting heeft geverifieerd met de deputaten HKO. Daar heb ik nog geen antwoord op gekregen.

 

Ds. Siegers antwoord op [b]

 

(b) Het uitgangspunt van ons gereformeerd kerkverband is dat een onschriftuurlijk besluit niet uitgevoerd hoeft te worden. Daar kun je nooit aan gebonden worden. Ik noem dit de randvoorwaarde voor ons kerkelijk samenleven. Daar zijn br Bolt en ik het over eens. En wat mij betreft hoef je dat niet eens expliciet in een kerkorde op te nemen. Nu kan een kerkelijke vergadering een uitspraak doen die tegen de Schrift ingaat. Dan zullen gemeenteleden of kerken in verweer moeten(!) komen. Het uitgangspunt zal dan toch niet zijn: ’we moeten dit besluit eerst maar gaan uitvoeren, totdat een kerkenraad of synode het besluit herziet’, maar dat onschriftuurlijke besluit voer je niet uit. Je tekent bezwaar aan, je gaat in appel, je vraagt revisie. De stelling van br Bolt is dat ieder besluit, ook al heb je principiële bezwaren, onvoorwaardelijk zou moeten worden uitgevoerd. Ik bestrijd dat dit nu in de HKO anders zou zijn dan in de KO. In art. 31 of 33 KO staat nu ook niet genoemd dat bezwaar maken een schorsende werking zou hebben. Het lijkt mij vanzelfsprekend dat een kerkenraad die een synodaal besluit onschriftuurlijk acht, het niet uit kan voeren, maar dan ook andere kerken van de onschriftuurlijke inhoud op de hoogte moet stellen, te beginnen bij de classis en dan zullen die kerken eerst uitspreken of ze het met het bezwaar eens zijn of niet. Dat vind ik kerkelijk beraad in het kerkverband. En als die kerken het bezwaar niet delen, maar de kerkenraad houdt zijn principiële bezwaren, dan zal de classis zeker aan die kerk ruimte geven om voorlopig dat besluit niet te hoeven uitvoeren. Er staat niet voor niets dat men om opschorting kan vragen (F73.3). En het zal van de zwaarte van de argumenten (mede) afhangen of met opschorting ingestemd wordt. Er staat in HKO ook: “De uitvoering van een besluit kan niet van iemand worden verlangd, als dit hem persoonlijk in zijn geweten in strijd brengt met Gods Woord” (F.72.4).

 

Mijn commentaar

 

Het is wat vermoeiend want alles wat ds. Siegers hier aanvoert is eigenlijk al eerder uitvoerig naar voren gekomen en weerlegd, zie de artikelen op www.eeninwaarheid.info.[4] Enkele opmerkingen.

 

Natuurlijk mag je nooit gebonden worden aan besluiten die tegen de Schrift ingaan. Maar het is niet vanzelfsprekend dat dit niet toch gebeurt. In de publieke samenleving niet maar helaas ook niet in de kerk. Juist niet in de kerk, want daar gaat het heel vaak om allerlei zaken die met ons leven met de Here en het houden van zijn geboden te maken hebben. En zouden we er aan toe willen voegen, daar is de (hiërarchische) duivel het meest actief om boven de Schrift te binden.

En dat gebeurt. Om de herinnering maar eens op te frissen, in de tijd van de Vrijmaking namen ernstige vrome mannen en een synode die toch het allerbeste met de kerken voorhad, volstrekt onschriftuurlijke besluiten, en schorsten zij en zetten af. Juist toen hebben wij als gewone gereformeerden en gereformeerde kerkenraden altijd ons beroepen op art. 31 DKO. Zijn we dat nu weer vergeten?

En hoeveel besluiten zijn er de afgelopen vijftien, twintig jaar niet door onze synoden genomen die niet schriftuurlijk zijn maar ondanks veel pogingen niet konden worden gereviseerd?

Gereformeerden moeten niet kerkelijk-naïef zijn maar zich verantwoord wapenen, ook formeel, tegen machtsmisbruik en hiërarchie want zoals een predikant het verwoordde op de Edese synode: leugenaars zijn we van nature allemaal.
Ook meerdere kerkelijke vergaderingen!

 

Ds. Siegers stelt dat als 'kerken het bezwaar niet delen, maar de kerkenraad houdt zijn principiële bezwaren, dan zal de classis zeker aan die kerk ruimte geven om voorlopig dat besluit niet te hoeven uitvoeren'. Zou dat echt? Is dat niet tamelijk kerkelijk-naïef? Mijn ervaring van de laatste jaren is anders. Neem deze HKO-zaak als voorbeeld en zie de reacties van veel kerkenraden op de ingebrachte bezwaren, de goede niet te na gesproken (de bloemlezing in de laatste paragraaf). Een synodebesluit is uiterst moeilijk te veranderen en mindere vergaderingen blijken in de praktijk geneigd braaf te volgen.

 

Maar belangrijker is het principe dat achter dit bewuste schrappen van art. 31 voor kerkenraden zit: in het denken van de deputaten zijn besluiten van een synode rechtsgeldig én dienen onvoorwaardelijk te worden uitgevoerd als zij dat wil. Indienen van bezwaren heeft geen opschortende werking. Punt. Laten de broeders die de HKO-cursus (zie onder) gaan bijwonen de deputaten op dit punt maar eens het vuur na aan de schenen leggen! In de voorgaande artikelen zijn diverse casussen geformuleerd[5], confronteer de deputaten er maar mee!

 

Eigenlijk zie je in het antwoord van ds. Siegers dit ook bevestigd. Hij stelt dat je om opschorting kunt vragen. En 'dat het dan van de zwaarte van de argumenten (mede) afhangt of met opschorting ingestemd wordt.' Ja precies, zo zeggen de deputaten het ook, de kerkenraad moet vragen of hij een besluit dat tegen Gods Woord ingaat niet hoeft uit te voeren. En dan daarvoor ook nog de toestemming moet zien te verkrijgen van een classis bij meerderheid van stemmen.
Maar dat is precies de zaak op zijn kop! Want de kerkenraad, de gezamenlijke herders over Christus' kudde, hebben onder Zijn gezag de leiding van en de verantwoording voor de gemeente. Als deze herders er oprecht van overtuigd zijn dat zij een besluit niet kunnen uitvoeren omdat het naar hun oordeel onschriftuurlijk is dan is er maar één reactie mogelijk: niet uitvoeren hoe een meerdere vergadering daar ook over denkt en stemt. En natuurlijk vervolgens te trachten in de kerkelijke weg revisie te bewerken.

 

Zo werkt eigenlijk heel eenvoudig gereformeerd kerkrecht. Maar het lijkt er op alsof op dit punt ook de geest van dwaling heeft toegeslagen. De 'klauw van het beest'[6] zou ds. C.G. Bos gezegd hebben.

 

Nog een laatste opmerking hier.

Ds. Siegers stelt dat 'in art. 31 of 33 KO nu ook niet genoemd staat dat bezwaar maken een schorsende werking zou hebben.

Maar, art. 31 DKO zegt toch heel simpel: 'een uitspraak die bij meerderheid van stemmen gedaan is, zal als bindend worden aanvaard, tenzij bewezen wordt dat zij in strijd is met het Woord van God of met de kerkorde. Dat 'tenzij' geeft toch 'schorsende werking'? Het ontslaat immers van de binding tot uitvoering van de uitspraak?

 

Ds. Siegers antwoord op [c]

 

(c) Ik was in mijn artikel niet ingegaan op dit bezwaar dat br Bolt in zijn brief noemde, want dit wordt niet nu pas in de HKO vastgesteld. Zo ja, dan zou het helemaal nieuw zijn en zou per 1 juli ’opeens’ ingevoerd worden dat een gewoon kerklid geen revisie meer kan vragen bij de synode. Maar, en het zal hem bekend zijn, deze regel van revisie vragen geldt al sinds de synode van Zwolle-Zuid (2008 – Acta art. 16, besluit 2.a.3). De synode daarna heeft één bezwaar hierover ontvangen en afgewezen (Harderwijk, Acta art. 20). Wat nu in HKO F81.3 staat is letterlijk het besluit van Zwolle-Zuid. M.a.w op dit punt hoeven (en kunnen) kerkenraden nu geen actie te ondernemen.

 

Mijn commentaar

 

Inderdaad ben ik al jaren op de hoogte van het probleem dat gewone kerkleden geen bezwaren meer kunnen indienen tegen onschriftuurlijke ketterse ideeën en besluiten van meerdere vergaderingen. En dus doen kerkleden, zo moedeloos gemaakt, het ook maar niet meer. Bezwaren worden immers toch onontvankelijk verklaard? Wel kunnen kerkleden tot aan de synode toe, in appel en revisie gaan als ze menen persoonlijk voor een dubbeltje tekort te zijn gedaan. Het lijkt mij dat hier van enige onbalans sprake is in onze kerkelijke rechtspraak ...

 

Wat voert ds. Siegers hier nu tegen in? Hij zegt: ja het is al zo sinds 2008. En het zou 'helemaal nieuw' zijn als nu 'opeens' de kerkorde op dit punt zou zijn veranderd.

Maar dit lijken me drogredenen. Want in de eerste plaats was nu juist het HKO-proces bedoeld om de hele kerkorde drastisch op te schudden. Er is bijna geen steen op de andere gebleven. Mijn probleem had daar heel eenvoudig in kunnen worden opgelost.

Bovendien, het wijzigingsproces is al heel lang bezig. Het zou toch helemaal geen punt zijn geweest om dit mee te nemen in de vloed van wijzigingen en wijzigingsvoorstellen? Vergelijk de opheffing van de particuliere synoden. De deputaten wilden daar helemaal van af. Maar op het laatste moment is er toch nog een rechtsprekend rudiment van overeind gehouden. Dat kon allemaal. Waarom dan niet een fundamenteel, en naar mijn mening schriftuurlijk recht van kerkleden verwoord in de HKO? Eventueel op het laatste moment.

Is het punt niet dat men een andere visie heeft op de kerk en haar gemeenschap? Meer een besturenorganisatie dan een vrijwillig verband van zelfstandige kerken? Waarin meerdere vergaderingen uiteindelijk het laatste woord hebben? Waarin geen lastige kerkleden passen die menen dat zij ook door de Geest geleid soms moeten waarschuwen voor verkeerde ontwikkelingen in de kerk?

Waar is de notie gebleven van de kerk als kudde van Christus waarover in directe verantwoordelijkheid aan de Koning van de kerk ambtsdragers onder Hem het hoogste gezag hebben en de schapen weiden en bewaren bij zijn Woord?

 

Tot zover de discussie met ds. Siegers.

 

Andere reacties
 

Zoals bekend heb ik enkele brieven m.b.t. de HKO aan alle GKv-kerkenraden gestuurd. Het is niet gebruikelijk om zo kerkenraden te benaderen tenzij het gaat om aanbiedingen nieuwe collectezakken, groene stroom of sollicitaties van predikanten of kosters. Dus kon het eigenlijk niet want mijn kerkelijk weg eindigt sinds 2008 bij mijn lokale kerkenraad. Maar gezien het belang van de zaak heb ik toch de stoute schoenen aangetrokken en de raden proberen te laten zien welke kerkordelijke ramp staat te gebeuren.

Ik moet zeggen dat ik door deze activiteit op een verrassende manier kennisgemaakt heb met een aardige dwarsdoorsnede van vrijgemaakte vriendelijkheid en wellevendheid. En ook iets heb kunt peilen van kerkordelijke kennis in de diverse colleges.

Een paar typische reacties.

 

De meeste kerkenraden/scribae reageerden helemaal niet. Begrijpelijk natuurlijk, deze m/v-en hebben het al zo druk en kunnen niet op elke brief reageren. Toch waren er ook nogal wat die wél de moeite namen om te bedanken voor de informatie en beloofden de zaak op de agenda te plaatsen. Dat lijkt me een correcte, kerkvriendelijke reactie die waardering verdient. Want uiteindelijk ging het natuurlijk niet om mijn zaak maar om het belang van de kerk, ook plaatselijk.

Soms werden de brieven al direct doorgezonden aan alle kerkenraadsleden. Kennelijk scribae die helemaal begrepen waarom het gaat, die zijn er zeker ook nog. Hulde!          

 

Maar eerlijk is eerlijk, er kwamen nogal wat zurige reacties binnen. Emails, die in deftige secretaressetoon verzochten om voortaan geen brieven meer te sturen aangezien ze door de kerkenraad onontvankelijk werden geacht te zijn bevonden. Emails die soms zelfs een nabrander kregen in de vorm van een officiële brief voorzien van kerklogo. Het mankeerde er nog maar aan dat de preses van de kerkenraad mee ondertekende.

En natuurlijk eerbiedigde ik dergelijke verzoeken en voerde onverwijld deze bestemmingen van de lijst af. Je moet geen mensen tegen hun geweten iets opdringen. Dat hebben we in elk geval wél kunnen leren van de HKO.

 

Heerlijk woord trouwens, dat onontvankelijk. Dat kennen veel kerkenraad-schrijvers blindelings uit hun hoofd. Dat moet ook wel als een lid van de kerk wat al te lastig wordt. Meestal ging onontvankelijk gepaard met het dringende, soms zeer dringende(!) verzoek de bezwaren bij de eigen kerkenraad aanhangig te maken. Dat getuigt in elk geval van enig inzicht hoe de herziene kerkmolen behoort en wil gaan draaien. Overigens lagen mijn brieven natuurlijk allang op de tafel van de eigen kerkenraad omdat deze behoorde tot de doelgroep en gelukkig mij niet tot onontvankelijkheid had veroordeeld. Maar vanzelfsprekend kon niet iedereen dat weten .

 

Ach, aandoenlijk, die kerkenraad die meldde dat 'hij trouw aan de synode is'. Ik begrijp dat wel maar wellicht is enig onderwijs over kerkordelijke principiën hier toch op zijn plaats. De meest compacte reactie kwam trouwens van een niet onbelangrijke voorzitter van een niet onbelangrijke kerkenraad. We zijn even in de verleiding geweest de verrassende man en plaats te noemen maar hebben die weerstaan want je weet maar nooit hoeveel gevoel voor humor aan de andere kant van internet zit. In zijn email stond slechts één woord: Prullenbak. Deze hartelijk-heldere ontboezeming laat niets aan duidelijkheid te wensen over, niet? Hoewel? Wat bedoelde deze broeder nu precies? Mijn brief òf de HKO verkreukeld in de papiercontainer? Gezien de lokaalkerkelijke relaties kan ik wel iets deduceren.

 

Ik had het net even over onderwijs. Welnu, het deputaatschap HKO is in allerijl nog vóór 1 juli a.s. cursussen HKO door het hele land gaan organiseren. Dat lijkt wat op paniekvoetbal zo vlak voor de zomervakantieperiode, en 1 juli, de ingangsdatum van de HKO en het vervallen van art. 31 (voor kerkenraden). Het is ook wel frappant want er is toch jarenlang aan de HKO gewerkt en iedereen heeft uitgebreid de gelegenheid gehad zijn zegje erover te doen?, zei het deputaatschap steeds. Ik vraag maar weer: is er toch iets aan de hand met die HKO? Want er zijn vele vragen over, melden deputaten nu. En ja, er zijn verstandige kerkenraden die zeggen: deze kerkorde kunnen we zó niet ratificeren.

 

De cursus is helaas niet toegankelijk voor mij. Jammer, jammer want ik begrijp haar immers nog steeds niet, zo kan ook weer uit dit artikel blijken. Terwijl ik er zo graag meer over wil weten.

Kan iemand mij misschien helpen aan (kopie van) de HKO-tour cursusreader? Ik zal graag bijdragen in de kosten er van.

 

Noten


[1] Zie De Herziene Kerkorde - Brandbrief aan kerkenraden, rubriek Kerkrecht.

[2] www.eeninwaarheid.info/index.php?rub=7&item=746.

[3] Tussen haakjes, uit deze opmerking van ds. Bijzet blijkt ook nog wat anders: de procedure tot vaststelling van de HKO bood onvoldoende gelegenheid om allerlei principiële zaken op de synode grondig door te spreken.

[4] Rubriek Kerkrecht. Het gemakkelijkst zijn de artikelen te voorschijn te halen door in het zoekvenster (click eerst op het rode icoontje met het 'vergrootglas' rechtsboven) te tikken: De Herziene Kerkorde. Er wordt dan een lijst met artikelen getoond waarin deze term voorkomt o.a. in de reeks artikelen met de titels De Herziene Kerkorde - ….

[5] Zie De Herziene Kerkorde - Brandbrief aan kerkenraden, twee voorbeelden;

De Herziene Kerkorde - Vraag en antwoord, vier voorbeelden; De Herziene Kerkorde – Rectificatie, Testcase.

[6] Zie ds. C.G. Bos in Nederlandse Kerkgeschiedenis na 1945.